Menselijke CO2-uitstoot drijft klimaatverandering

Koolstofdioxide of CO2 en de mens zijn dé boosdoeners als het komt op klimaatverandering. Dat zouden 'klimaatalarmisten' ons tenminste willen doen geloven, aldus een afbeelding die gedeeld wordt op sociale media. Er zit amper CO2 in de lucht, slechts 0.04%, en de mens produceert veel minder CO2 dan de natuur, klinkt het. Kortom er is een 'klimaathoax'. Maar is dat het volledige plaatje? Of speelt er meer?

Beoordeling

De gedeelde cijfers zijn grotendeels correct, de conclusie is dat daarentegen niet. Menselijke CO2-productie is wel degelijk een drijvende kracht achter de klimaatverandering, hoewel het procentueel kleiner is dan de natuurlijke CO2-productie.

Feiten

Op het eerste gezicht kloppen de cijfers die gedeeld worden. De atmosfeer, een mengeling van gassen die we lucht noemen, bestaat voornamelijk uit zuurstof en stikstof. Dan zijn er nog sporengassen, waaronder CO2 of koolstofdioxide. Dat is goed voor 413.2 ppm (parts per million). Met andere woorden: voor elk miljoen luchtmoleculen waren er 413 CO2-moleculen. Omgerekend naar procent is dat 0.04%.

Het klopt evenzeer dat de natuur zelf een grote producent van CO2 is: ongeveer tien keer zo veel als de menselijke productie. Die koolstofcyclus is in balans. De planeet absorbeert ongeveer evenveel als het uitstoot. "Neem de blaadjes van de boom die in de herfst op de grond vallen: deze zijn een bron van CO2 maar die CO2 is eerst opgenomen toen het blad groeide", verklaart prof. Guido van der Werf, klimaatwetenschapper aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Eenrichtingsverkeer

En dat is ook direct het grote verschil tussen de natuurlijke versus menselijke productie van koolstofdioxide. De menselijke CO2-uitstoot verstoort die natuurlijke balans. Dat is ook waarom het CO2-niveau in de lucht blijft stijgen. Waar er voor de industriële revolutie nog 280 ppm CO2 in de lucht was, was dat in 2000 ongeveer 370 ppm en vandaag al 413 ppm. Een forse en snelle stijging dus.

Menselijke uitstoot van CO2 is zogenaamde 'netto' uitstoot en dus niet gecompenseerd zoals bij de natuurlijke uitstoot. Het is eenrichtingsverkeer, zoals prof. Van der Werf het omschrijft. De mens is dus de drijvende kracht achter de toename in CO2. "De CO2-concentratie begon ook pas te stijgen toen wij fossiele brandstoffen gingen gebruiken", aldus Van der Werf.

Daar komt nog eens bij dat de gebalanseerde natuurlijke koolstofcylcus een kwestie van lange adem is. Zo duurt het eeuwen voor koolstofdioxide geabsorbeerd wordt in de oceanen. Wij stoten dus veel meer en sneller CO2 uit dan de planeet kan verwerken.

Broeikaseffect

Koolstofdioxide is ook voor een groter deel verantwoordelijk voor het broeikaseffect dan het plaatje op sociale media doet geloven. De rol van CO2 in het totale broeikaseffect zit rond de 20%, aldus Van der Werf. Maar het is het versterkte broeikaseffect dat de opwarming van de aarde stuurt. En daarvoor is de mens volledig verantwoordelijk door het gebruik van fossiele brandstoffen en de ontbossing.

Kortom, het klopt dat er weinig CO2 in de lucht zit en dat de natuur er veel meer van aanmaakt dan de mens. Maar de conclusie dat de mens daardoor niet verantwoordelijk is voor de klimaatverandering is fout.

(Stand van zaken: 10/06/2022)