Zegegebaar van Eurovisiesongwinnaar verkeerdelijk voorgesteld als Hitlergroet

18.05.2022, 16:07 (CEST)

De recente overwinning van Oekraïne op de finale van het Eurovisiesongfestival in Turijn beroert het publieke debat. De band Kalush Orchestra had nog maar net gewonnen of het klonk op het internet al dat ze nazi-sympathieën zouden hebben; een vaker gehoord refrein over Oekraïners vanuit pro-Russische hoek. De rapper van de band Oleh Psiuk zou zijn nazi-sympathieën duidelijk hebben gemaakt door op het podium een Hitlergroet te brengen. Dat zou een foto moeten aantonen waarin Psiuk, met kenmerkende roze bucket hat, met de rug naar de camera zijn rechterarm in de lucht houdt.

Beoordeling

De hoek van waaruit de foto is genomen is misleidend: rapper Oleh Psiuk vierde hun overwinning op het podium door te juichen naar het publiek met armgebaren, maar niet met een Hitlergroet. Dat is duidelijk door de videobeelden te herbekijken.

Feiten

De Oekraïnse band Kalush Orchestra was met hun lied 'Stefania' al op voorhand topfavoriet om de Eurovisiesongfestivaltrofee te bemachtigen in Turijn op zaterdag 14 mei. En zo geschiedde: ze wonnen met overweldigende stemmen van het publiek. Na hun optreden maakte de rapper van het ensemble, Oleh Psiuk, al een politiek statement door op te roepen om Marioepol en de Oekraïense soldaten in de Azovstalfabriek te helpen.

Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne gebruikt Rusland de term 'denazificatie' om de inval in Oekraïne te rechtvaardigen, veelal zonder enig bewijs. Toch is het een theorie die ook op sociale media regelmatig wordt overgenomen. De beweringen over Kalush Orchestra zijn hier het laatste voorbeeld van.

De foto in kwestie werd genomen nadat de uitslag bekend werd gemaakt en Kalush Orchestra op het podium de trofee in handen kreeg. Terwijl de band het podium weer verlaat, is Psiuk te zien met zijn rechterarm in de lucht, vingers duidelijk gespreid. De vluchtige scène is te zien in de livestream van de finale omstreeks 4:04:17.

Met bewegend beeld is duidelijk te zien dat Psiuk helemaal geen Hitlergroet brengt, maar enkel met uitgestrekte hand wuift richting het publiek. De gedeelde foto is dan ook misleidend, de bijhorende bewering is fout.

(Stand van zaken: 18/05/2022)

Links

Facebookpost (gearchiveerd)

NOS over de finale van het Eurovisiesongfestival 2022 (gearchiveerd)

ESC-Finale 14/5/2022:

- Kalush Orchestra einde optreden om 1:07:35

- Uitslag en Zegeviering om 4:01:10

Explainer BBC over Russische propaganda van 'denazificatie' (gearchiveerd)

Contact met het dpa-factcheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com