Geoengineering is een publiek onderzoek, chemtrails enkel een complottheorie

Gaf de directeur van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA toe dat er plannen zijn voor chemtrails? Volgens een bericht dat al meer dan 130 keer werd gedeeld op Facebook wel. "Ook gebruik chemtrails als middel om het weer te manipuleren en de zon te blokkeren worden nu openlijk toegegeven," staat er in het Nederlands bij een video van de Amerikaanse directeur.

Beoordeling

John Brennan, ten tijde van zijn uitspraken in de video inderdaad directeur van de CIA, geeft hier niets toe over chemtrails. Hij praat enkel over geoengineering, een concept dat veel verschillende technieken omvat en is bedoeld voor het afremmen van klimaatverandering. Chemtrails is geen vorm van geoengineering, maar enkel een onbewezen complottheorie.

Feiten

De video is een fragment uit een lang interview met John Brennan in 2016. Hij was destijds directeur van de inlichtingendienst CIA. Vanaf ongeveer 00:10:26 spreekt Brennan over de voordelen, maar ook de risico’s, van technologische veranderingen. Als voorbeeld hiervoor noemt hij geoengineering. Hij schenkt speciale aandacht aan SAI: stratosferische aërosolinjectie. Een vorm van solaire geoengineering. Deze techniek zou de hitte van de zon kunnen reflecteren, wat de stijging van de temperatuur op aarde zou afremmen.

Brennan noemt ook de minpunten van deze techniek: met alleen SAI lossen we het probleem van klimaatverandering niet op, omdat het geen broeikasgassen uit de lucht verwijdert. Ook zou het kunnen leiden tot geopolitieke spanningen of zou het landen kunnen ontmoedigen om hun andere klimaatdoelen te halen.

Geoengineering versus chemtrails

Voordat we wat uitgebreider kijken naar geoengineering, gaan we eerst terug naar de claim op Facebook. Het bericht stelt geoengineering namelijk gelijk aan chemtrails. Brennan zou daarmee het bestaan van chemtrails toegeven. Dat klopt niet.

Geoengineering omvat verschillende technieken, die allen als doel hebben om klimaatverandering tegen te gaan. Chemtrails zijn een wereldwijd bekende complottheorie, maar er is geen enkel bewijs voor het bestaan ervan. Chemtrails zijn dan ook geen vorm van geoengineering.

De complottheorie rondom chemtrails draait om vliegtuigstrepen in de lucht die langere tijd zichtbaar blijven. Deze zouden chemicaliën of giftige stoffen bevatten. De vermeende reden daarvoor verschilt onder de aanhangers van de theorie. Sommigen geloven dat de overheid het weer wil controleren, anderen dat het de leefomgeving of de bevolking moet vergiftigen. Dit zou dus al niet aansluiten bij het begrip geoengineering, omdat het doel om klimaatverandering tegen te gaan hiervoor aan de basis moet liggen.

Deutsche Presse-Agentur (dpa) schreef al meermaals factchecks (hier en hier) over het feit dat er geen enkel bewijs is voor chemtrails. De strepen in de lucht ontstaan door het bevriezingsproces van de waterdamp uit vliegtuigmotoren. Dat geldt ook voor strepen die langer zichtbaar zijn. Het Duitse Federaal Milieuagentschap bevestigde al eens in 2011 dat vliegtuigstrepen langer zichtbaar kunnen blijven of zelfs kunnen groeien als de atmosfeer vochtiger is.

Ook een video van schrijver Mick West ontkracht de bewering. West laat in de video een stapel boeken over wolken zien, gepubliceerd tussen 1957 en 2002. In ieder boek staat beschreven dat de vliegtuigstrepen langere tijd zichtbaar kunnen blijven.

In 2016 bogen 77 wetenschappers uit diverse landen zich in een studie over de vraag of er bewijs is voor chemtrails. De uitkomst: 76 van de 77 wetenschappers hadden in hun jarenlange carrières nooit bewijs voor chemtrails gezien.

Chemtrails zijn enkel een complottheorie. Ze worden echter vaker gelinkt aan geoengineering, omdat dit inderdaad het weer zou kunnen beïnvloeden. Een onderzoeksgroep van de Harvard Universiteit naar een vorm van solaire geoengineering legt uit dat hun werk geen links kent met de complottheorie en dat hun research naar geoengineering volledig openbaar is. Er is dus geen sprake van een geheim project of overheidscomplot.

Bovendien is geoengineering op dit moment vooral nog theoretisch. Het wordt niet op grote schaal toegepast. Bij een project van de omvang die aanhangers van de chemtrailtheorie beschrijven zouden bovendien duizenden, al dan niet tienduizenden mensen, betrokken moeten zijn. Dat zou onmogelijk zijn om geheim te houden, aldus de onderzoeksgroep.

Wat is geoengineering?

Terug naar de video: Brennan spreekt inderdaad wel over geoengineering. Dit is een overkoepelende term, waar verschillende technieken onder vallen. Dpa schreef hier al eerder over. Het doel is voor de verschillende geoengineeringtechnieken gelijk. Het is het bewust en op grote schaal ingrijpen in de natuurlijke systemen van de aarde om klimaatverandering tegen te gaan.

Brennan sprak over SAI, ook wel solaire geoengineering. Een zeer belangrijk punt is echter: het is nog een theorie. Er is op dit moment geen actief programma dat daadwerkelijk deze techniek test of toepast in de realiteit. Dat verklaart de onderzoeksgroep van Harvard ook.

Hoewel geoengineering dus een daadwerkelijke verzameling aan technieken is, wordt dit nog niet op grote schaal ingezet. Zeker de solaire geoengineering waar Brennan over spreekt, bestaat enkel nog op papier en in kleine, gecontroleerde tests. Het is nog geen realiteit omdat wetenschappers zorgen hebben over de consequenties. Ook speelt de vraag of de mensheid en de planeet onbedoeld afhankelijk kan worden van geoengineering. Als de mensheid hiermee begint, kan het dan wel gestopt worden zonder dat het de temperaturen door het dak laat schieten?

Vanwege deze vele onzekerheden is geoengineering nog in de onderzoeksfase. Het is niet te voorspellen of de technieken ooit echt op grote schaal zullen worden ingezet om klimaatverandering te remmen. Het is hoe dan ook niet correct om geoengineering gelijk te stellen aan onbewezen chemtrails.

(Stand van zaken: 09/05/2022)