Twitter kan ook binnen de EU nog steeds vrije meningsuiting toelaten op het platform

Indien Twitter vrijheid van meningsuiting gaat toestaan, zou de Europese Commissie het platform in heel de EU verbieden. Althans, dat moet blijken uit een artikel waarvan een screenshot veel gedeeld wordt op Facebook (hier, hier, hier en hier). Wat is hier van waar? 

Beoordeling

De Europese Commissie gaat Twitter niet verbieden in de EU omdat het bedrijf vrije meningsuiting toelaat. EU-commissaris Thierry Breton waarschuwde Elon Musk dat Twitter boetes en een eventuele ban kon verwachten als het bedrijf zich niet houdt aan de wetten die in de EU gelden. 

Feiten

De gedeelde screenshot is van een artikel van Frontnieuws, dat het letterlijk heeft overgenomen van het Zweedse Fria Tider. Frontnieuws is een gekende bron van desinformatie. Deutsche Presse-Agentur (dpa) heeft dan ook al vele factchecks geschreven om misleidende of foute informatie van de website te ontkrachten (hier, hier, hier en hier).

In de gedeelde screenshot is de inleiding van het artikel te zien. Daarin wordt gesteld dat de Europese Commissie het platform Twitter zal verbieden in de EU als het bedrijf vrije meningsuiting op het platform gaat toestaan. De inleiding doet voorkomen dat dit gezegd is door Thierry Breton, Europees commissaris voor de interne markt.

Digital Services Act

Volgens Frontnieuws deed Breton zijn uitspraken in een interview met Financial Times. Het interview ging daadwerkelijk over de overname van Twitter door Elon Musk. Maar Breton zei hierin niet dat Twitter verboden zou worden en zes procent van zijn omzet als boete moest betalen als het bedrijf vrijheid van meningsuiting toelaat. 

Breton stelde dat het bedrijf boetes en eventuele opschorting van de activiteiten in Europa kan verwachten als het bedrijf zich niet houdt aan de wetten die gelden in de EU. Breton vermeldt nergens dat deze wetten inhouden dat vrijheid van meningsuiting verboden zou moeten worden. 

Breton zei dat Musk er op moest toezien dat Twitter de EU-regels over het modereren van illegale en schadelijke berichten online respecteert. Deze zijn recent vastgelegd in de Digital Services Act (DSA). Deze wet heeft tot doel om het internet een veiligere plaats te maken voor gebruikers, sociale media platformen beter te controleren om online pesten, haatzaaierij etc. tegen te gaan en om de werking en moderatie van sociale media transparanter te maken.

In tegenstelling tot wat Frontnieuws beweert, is het doel van de wet niet om kritiek op machthebbers, het migratiebeleid of coronabeperkingen van het internet te halen. Eén van de expliciete doelstellingen van DSA is om het voor gebruikers makkelijker te maken om moderatie van hun berichten op sociale media aan te vechten.

Vrijheid van meningsuiting is een van de grondrechten die is vastgelegd in de Europese Unie. Stellen dat vrije meningsuiting niet toegelaten is in de EU is dan ook onzin. Dit wil echter niet zeggen dat er geen grenzen aan zijn. Oproepen tot geweld is een gekend voorbeeld van waar de vrijheid van meningsuiting ophoudt. 

Elon Musk

De aankondiging dat Elon Musk Twitter overneemt, leidde tot gemengde reacties. Musk heeft zichzelf kenbaar gemaakt als een voorstander van absolute vrijheid van meningsuiting. De vrees bestaat dat dit het loslaten van moderatieregels - die onder andere haatzaaierij in toom moeten houden - zou betekenen.

Aanhangers van Donald Trump hoopten dan weer dat dit zou betekenen dat de voormalige president weer welkom was op het medium. Trump werd in januari 2021 van Twitter verwijderd, omdat zijn tweets volgens het bedrijf strijdig waren met hun richtlijnen inzake oproepen tot geweld. Dit werd toen door Trump en zijn aanhangers omschreven als beknotting van de vrijheid van meningsuiting. 

Musk heeft ondertussen ook al aangegeven dat hij wel degelijk van plan is om met Twitter de wetten te respecteren die lokaal gelden. Hoe de toekomst van het bedrijf onder Musk eruit ziet, is moeilijk te voorspellen. Er is momenteel alleen niets wat erop wijst dat de EU het platform zal verbieden vanwege het toestaan van vrije meningsuiting. 

(Stand van zaken: 06.05.2022)