Technische fout veroorzaakte onjuiste cijfers bij Franse verkiezingsuitzending

De presidentsverkiezingen in Frankrijk leiden eind april niet alleen in dat land tot onjuiste berichten online. Ook over de grens gaat er van alles rond over de strijd tussen Macron en Le Pen. Zo wordt er op diverse manieren geclaimd dat er sprake zou zijn geweest van verkiezingsfraude. Ook een beeld uit een televisieuitzending zou daar bewijs voor moeten zijn, aldus Nederlandse Facebookgebruikers (hier en hier). Maar is dat ook zo?

Beoordeling:

De foto is geen bewijs dat er iets mis zou zijn met de uitslag van de Franse verkiezingen. Het aantal stemmen dat in de televisieuitzending te zien was, klopte niet vanwege een softwarefout. De officiële overheidsinstanties hebben nooit 14 miljoen stemmen aan Marine Le Pen toegekend.

Feiten:

In de televisieuitzending waar een foto van werd gemaakt, lijkt het absolute aantal stemmen voor de twee kandidaten gelijk op te gaan. Emmanuel Macron stond volgens die uitslag op 14,2 miljoen stemmen, zijn tegenstander Marine Le Pen liep voor met 14,4 miljoen. In de percentages rechts onderin is het daarentegen andersom. Hier staat Macron met 17 procentpunten voor op Le Pen. In één van de Facebookberichten wordt er bovendien op gewezen dat Le Pen uiteindelijk op 13,3 miljoen stemmen uitkwam. Lager dan in de televisieuitzending te zien was. Dat is volgens sommigen reden om aan te nemen dat hier fraude is gepleegd.

De uitslag die te zien is, kwam echt zo op televisie. Namelijk bij het verkiezingsprogramma van France 2 (op 02:50:52) op 24 april. Ook in Frankrijk wezen veel mensen er op sociale media op dat er rond 21.10 uur in het programma meer stemmen voor Le Pen te zien waren, terwijl zij later op de avond weer minder stemmen had.

Dit is alleen geen bewijs van fraude, maar simpelweg een technische fout van het televisiestation. Dat verhelderde France 2 naderhand op Twitter: "Een computerfout heeft ertoe geleid dat wij tijdens de verkiezingsuitzending op France 2 op zondag 24 april foutieve cijfers toonden."

In de reeks tweets legt de zender uit hoe dat is gebeurd. De verkiezingsuitslagen zijn de verantwoordelijkheid van het Franse ministerie van Binnenlandse Zaken. Maar de software waarmee de televisiezender deze cijfers omzette voor de uitzending, telde de stemmen van sommige gemeenten dubbel. "De fout werd opgemerkt en onmiddelijk gecorrigeerd," aldus France 2. "Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft Marine Le Pen nooit 14 miljoen stemmen toegekend."

Uitslag bij het ministerie

Er is geen enkel bewijs dat het ooit verkeerd op de website van het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft gestaan. Het Franse persbureau AFP schrijft dat de foute cijfers niet verschenen in de gegevens van 21.15 uur, die zij van het ministerie van Binnenlandse Zaken ontvingen. Toen stond de stand op 5,41 miljoen stemmen voor Macron en 5,44 miljoen getelde stemmen voor Le Pen. Dit is dus maar enkele minuten nadat de foute cijfers op tv kwamen. Toen stond Le Pen dus inderdaad iets voor op haar tegenstander. Het aantal getelde cijfers lag alleen in werkelijkheid veel lager.

Er is bovendien een versie van de pagina van de verkiezingsuitslagen die om 21.42 uur Franse tijd werd gearchiveerd in de Wayback Machine, schreef Deutsche Presse-Agentur (dpa) eerder al in een Duitstalige factcheck. Dit archief laat de tijd zien in UMC, dat is in de zomertijd twee uur vroeger dan de Franse tijd.

In de gearchiveerde versie van de pagina meldt het ministerie voor Macron om 21.42 uur nog maar 9,7 miljoen stemmen en voor Le Pen 8,7 miljoen. Op dat punt was 58 procent van de stemmen geteld. Dat beide kandidaten veertig minuten daarvoor rond de 14 miljoen stemmen hadden, kan dus niet kloppen.

Uiteindelijk won Emmanuel Macron de verkiezing met 18,8 miljoen stemmen. Marine Le Pen kreeg 13,3 miljoen stemmen. Zij kwam dus nooit boven de 14 miljoen stemmen uit.

De Franse presidentsverkiezingen zorgden al voor meerdere onjuiste beweringen, zo schreef dpa al eerder. Voor fraude is daarentegen nog altijd geen bewijs.

(Stand van zaken: 29/94/2022)