Mammatuswolken zijn een natuurlijk verschijnsel
28.4.2022, 16:18 (CEST)
Het is best een vreemd gezicht: het grijze wolkendek dat doet denken aan een verzameling katoenballetjes, wat in een video online te zien is. Op Facebook wordt er dan ook iets achter gezocht. Het zou gaan om geoengineering, ergens in Argentinië.
Beoordeling
In de video zijn mamattuswolken te zien. Dit is een natuurlijk fenomeen dat vaker voorkomt en meestal een voorbode is voor een flinke storm of onweersbui. Er is geen bewijs dat de wolken in de video ontstonden door geoengineering.
Feiten:
Dat de video in Argentinië is gemaakt, is correct. De bron is het YouTubekanaal ViralHog. Daar werd de video op 16 februari 2022 geplaatst. In de beschrijving is te lezen dat het fenomeen zich op 13 november 2021 voordeed in Córdoba, Argentinië. De beschrijving leest verder: "Laat op zaterdagavond werd de lucht bedekt met ongebruikelijke wolken die ons deden voelen of we in een vivarium zaten. Daarna kwam een stevige storm met onweer, wind en hagel. We hadden het geluk om dit te vreemde fenomeen te kunnen vastleggen, wat het product zou kunnen zijn van weermanipulatie."
De video werd ook gedeeld door verschillende media uit onder andere India en het Verenigd Koninkrijk. Maar is weermanipulatie of geoengineering hier de meest voor de hand liggende verklaring?
Wat te zien is in de video zijn mammatuswolken. Het fenomeen kenmerkt zich door de balvormige uitstulpingen aan de onderkant van een wolkendek. De website Weerplaza legt uit dat ze ontstaan door koude dalende lucht onder het aambeeld van een klassieke buienwolk. ‘IJskristallen, waterdruppels en sneeuwvlokken worden door dalende lucht mee naar beneden genomen, waardoor de karakteristieke bollen of buidels ontstaan,’ zo legt het artikel van Weerplaza uit.
Volgens Noodweer.be zijn de bolvormige wolken vaak te zien bij het aankomen of wegtrekken van een stevige storm en/of onweersbui. Dat komt ook overeen met de beschrijving van de video uit Argentinië, waarin staat dat er even later een grote storm losbarste.
Mammatuswolken komen in veel verschillende vormen en overal ter wereld voor. Ook de vorm die in de video te zien is, wordt vaker gesignaleerd. Bijvoorbeeld in Berlijn, Italië en het Canadese Saskatchewan. Het zijn dus zeker ‘aparte wolken’, maar ze zijn ook volstrekt natuurlijk.
Geoengineering
De claim op Facebook is dat de wolken zouden zijn gemaakt met geoengineering. Dit is een controversiële techniek. Het is het bewust en op grote schaal ingrijpen in de natuurlijke systemen van de aarde om klimaatverandering tegen te gaan. In principe zijn daar twee vormen van: het verwijderen van koolstof uit de lucht, zodat er minder hitte wordt gevangen en het reflecteren van zonlicht zodat de aarde minder hitte absorbeert. Geen van deze technieken omvat het creëren van wolken door mensen.
Nog een vorm van geoengineering waar wel wolken bij betrokken zijn, is ‘cloud seeding’. Dit is het verspreiden van bepaalde deeltjes in de lucht die worden opgenomen door wolken en het zo kunnen laten regenen of sneeuwen. Hier wordt de afgelopen jaren weer wat vaker mee geëxperimenteerd. Een belangrijk punt is wel dat er bij ‘cloud seeding’ geen wolkendek wordt gemaakt, maar dat bestaande natuurlijke wolken worden gebruikt en gemanipuleerd.
Er is dus niets dat er op wijst dat de wolken in Argentinië niet natuurlijk waren. Hoewel ze er zeker vreemd uitzien, is het een vaker voorkomend fenomeen.
(stand van zaken: 28/04/2022)
Links:
Facebookpost (gearchiveerd) (video gearchiveerd)
Video op YouTube (gearchiveerd)
Twee artikelen over de video (hier en hier gearchiveerd)
Weerplaza over mammatus (gearchiveerd)
Wat is 'aambeeld'? (gearchiveerd)
Artikel Noodweer.be (gearchiveerd)
Voorbeelden van mammatus in Canada, Duitsland en Italië (hier, hier en hier gearchiveerd)
Over geoengineering (gearchiveerd)
Vormen van geoengineering (gearchiveerd)
Contact met het dpa-factcheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com