Zogenaamde foto van president Zelensky voor een 'green screen' is getrukeerd

Op Facebook gaan twee foto’s rond (hier gearchiveerd) van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. De onderste is een schermopname van het bekende beeld van Zelensky die in de verlaten straten van Kiev via video zijn volk toespreekt in oorlogstijd. Op de bovenste foto is dezelfde Zelensky voor een ‘green screen’ te zien. De suggestie wordt gewekt dat het onderste beeld getrukeerd is.

Beoordeling

De foto van de ‘green screen’ met daarvoor Zelensky is getrukeerd. Er zijn duidelijke elementen zichtbaar die dat weggeven: zo mist de president een oor (of anderhalf) en is een deel van de stedelijke achtergrond onder zijn oksels blijven zitten. De ‘green screen’ die gebruikt wordt, werd in exact dezelfde opstelling al in 2013 door fotograaf Ian Simpson op internet geplaatst.

Feiten

President Zelensky zal in zijn carrière als acteur ongetwijfeld wel eens voor een ‘green screen’ hebben gestaan, een filmtechniek om een scène een andere achtergrond te geven. Maar de bovenste foto van de post is toch echt getrukeerd. Er zijn enkele visuele kenmerken aan de uitsnijding van Zelensky, waaraan dit af te leiden valt. Zo ontbreekt zijn volledige linkeroor (voor de kijkers rechts) in de foto voor het ‘green screen’.

Maar de grootste technische misser zit hem toch wel in het deel van de stad waarvoor Zelensky op de onderste foto staat: dat is onder zijn oksels op de bovenste foto blijven plakken. Dat wordt helder uitgelicht door deze Twittergebruiker.

Maar niet alleen aan het uiterlijk van de Oekraïense president is af te leiden dat er met de foto gesjoemeld is: een andere Twittergebruiker merkt op dat het ‘green screen’ geen onbekende is. Hij deelt een artikel waarin de foto wordt gebruikt. De oorspronkelijke bron lijkt fotograaf Ian Simpson te zijn, die de foto in 2013 op zijn blog plaatste en daar bij schreef dat het om zijn eigen fotostudio gaat. De fotograaf deelde destijds ook op Twitter een link naar de bijdrage.

De onderste foto lijkt een screenshot uit deze video van president Zelensky. Het gebouw op de achtergrond is het zogeheten ‘House with Chimaeras’ in de hoofdstad Kiev. Het ligt in hartje centrum, recht tegenover het presidentsgebouw van Oekraïne en wordt door de president regelmatig gebruikt voor bijeenkomsten en afspraken. De president nam er al eerder in de oorlog een video op.

Sluitend vaststellen of Zelensky écht in Kiev, of voor een ‘green screen’ staat, is moeilijk. Maar het kan worden aangenomen dat hij nog in de stad is: tot dusver werd het centrum van Kiev nog niet veel getroffen. Zelensky zal zich hier dus relatief veilig voelen. Deze getrukeerde foto is in ieder geval geenszins bewijs dat Zelensky voor een ‘green screen’ stond.

(Stand van zaken: 28.03.2022)