Evacuatie Marioepol moeizaam door overtreden staakt-het-vuren, video verkeerd vertaald

In de chaos van de oorlog in Oekraïne weten burgers vaak niet waar ze aan toe zijn. In een korte video die online wordt gedeeld is een vrouw in gesprek met een soldaat. Volgens de Nederlandse tekst die hiermee gepaard gaat zou de vrouw vragen waarom ze moeten evacueren. Het antwoord van de Oekraïense soldaat zou zijn: "Wees gewoon blij dat we je niet neerschieten" (video hier gearchiveerd).

Beoordeling:

De video wordt verkeerd vertaald en zo met een onjuist verhaal gedeeld. De vrouw vraagt in werkelijkheid het tegenovergestelde, namelijk: "komt er geen evacuatie?". De soldaat antwoordt dat ze komen waarschuwen zodat er niet op de mensen wordt geschoten terwijl ze vluchten. De scène speelde zich af in de Oekraïense stad Marioepol, waar meermaals de humanitaire corridor – waardoor burgers konden vluchten – niet werd gerespecteerd. De vluchtroute werd daardoor een gevaar voor de vluchtelingen.

Feiten:

Het beeld is wat onscherp, maar in de hoek is in een oranje blok wel de naam ‘Marioepol’ te onderscheiden, in cyrillisch schrift. Links bovenin lijkt ook een zender te hebben gestaan waar dit is uitgezonden, maar dat is weggeblurd. In een andere versie van de video bij Russische berichten is wel nog duidelijker de tekst in de oranje balk te lezen. Naast dat de video uit de zuidelijke havenstad Marioepol komt, staat hier ook dat deze van 5 maart is.

Maar waar gaat deze woordenwisseling nu eigenlijk over? Deutsche Presse-Agentur vertaalde het gesprek. "Dus er komt geen evacuatie?" vraagt de vrouw aan de Oekraïense soldaat. Hij reageert daarop met "we zijn gekomen om jullie te waarschuwen, zodat jullie niet worden beschoten. Hoor je wat er aan de hand is?".

Dat is dus bijna het tegenovergestelde van wat er in het Nederlandstalige Facebookbericht wordt gezegd. De vrouw vraagt juist waarom ze niet worden geëvacueerd. De soldaat dreigt bovendien niet dat hij haar zal neerschieten.

Het fragment zat ook in het NOS journaal van 5 maart (op minuut 1:52). Het fragment werd door de NOS ook in het Nederlands ondertiteld. Volgens deze ondertitels zegt de militair "hoor je dan niet wat er gaande is".

In deze reportage wordt uitgelegd dat de stad al dagen onder vuur ligt en dat er weinig beeldmateriaal uit de stad komt. Wat er wel is, werd gemaakt door een extreemrechtse Oekraïense militie. Deze groep zou de bewoners ontraden om de stad te verlaten, omdat er beschietingen zijn. Russische troepen omsingelen ook op het moment van schrijven al dagen de stad.

Voor de inwoners van Marioepol zou zaterdag 5 maart een ‘humanitaire corridor’ komen. Dat is een vrije doorgang voor burgers om een oorlogsgebied te kunnen verlaten. De strijdende partijen spreken dan af om tijdelijk de wapens neer te leggen. Zowel 5 als 6 maart werden deze regels geschonden. Het stadsbestuur zegt dat de Russen ook met het afgesproken staakt-het-vuren de stad bleven bombarderen. Daarom werd de evacuatie uitgesteld. De video die online wordt gedeeld, moet in deze context worden bekeken.

(Stand van zaken: 10/03/2022)