Multinationals hebben overal ter wereld kantoren, ook in Kiev

Gebruikers op sociale media delen een Tiktok-video waarin gevraagd wordt op te letten op de gemeenschappelijke locatie en industrietak van getoonde bedrijven. Het zijn namelijk allemaal farmaceutische of biotechbedrijven in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Daarom zou Kiev het "epicentrum van Big Pharma" zijn. Het zou ook de eigenlijke reden zijn dat Oekraïne werd binnengevallen door Poetin. Een Twittergebruiker deelt de video ook met hashtags die verwijzen naar biolaboratoria, biowapens en vaccins. Vele Facebookgebruikers delen de video ook zonder context of met suggestieve vragen bij.
Is Rusland Oekraïne binnengevallen vanwege de aanwezigheid van grote farmaceutische bedrijven in Kiev? 

Beoordeling

De aanwezigheid van deze bedrijven in Kiev is niet uitzonderlijk. De meeste van deze bedrijven hebben overal ter wereld kantoren, ook in Rusland. Het is dan ook onzinnig om te stellen dat de invasie van Rusland in Oekraïne iets met deze bedrijven te maken zou hebben. 

Feiten

De video, die oorspronkelijk op Tiktok werd geplaatst, toont pagina's van Glassdoor, een website om vacatures te vinden. Een zoektocht met Glassdoor naar biotechnische en farmaceutische bedrijven in Kiev levert inderdaad ongeveer de resultaten op die op de video te zien zijn. (De zoektocht van Deutsche Presse-Agentur levert 40 resultaten op. Onderaan de video is zichtbaar dat er eerst 37 resultaten zijn, en 38 vanaf 0:13. De video toont er echter maar 35).

De video suggereert dat er uitzonderlijk veel farmaceutische en biotechnologische bedrijven in Kiev zouden zitten ("epicentrum van Big Pharma"). En dat zou dan ook de reden zijn dat Rusland Oekraïne binnenvalt en het westen in paniek zou zijn. Deze claims bouwen voort op de desinformatie dat de VS meerdere laboratoria in Oekraïne bezit. Deze zouden biowapens maken en misschien zelfs het coronavirus hebben geproduceerd.

Dpa heeft eerder al een factcheck geschreven over claims rond Amerikaanse laboratoria in Oekraïne en de Vlaamse omroep VRT legt de context van deze desinformatie in dit artikel ook bloot.  

Farmabedrijven

Slechts twee van de bedrijven in de video hebben hun hoofdkantoor in Oekraïne: Arterium in Kiev en Farmak JSC in Brovary. De anderen hebben hoofdkantoren in België, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Hong Kong, Ierland, India, Japan, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland. De overige vijf bedrijven die dpa via Glassdoor vindt - maar die niet in de video zitten - zijn Zwitsers, Indisch, Duits, Oekraïens en ook Russisch. Proxima Research heeft de hoofdzetel in Moskou, maar een kantoor in Kiev. 

Het merendeel van de bedrijven in de video zijn grote multinationals die op verschillende plaatsen ter wereld kantoren hebben. Volgens dezelfde zoekmethode op Glassdoor hebben van de 35 bedrijven in de video er 26 kantoren in België of Nederland. Ook hebben 22 bedrijven minstens één kantoor in Rusland. Velen van hen hebben er meerdere. 

Eén van de Facebookgebruikers wijst er op dat er "meer dan 30 (dertig!!!) grote Biotech en big pharma bedrijven alléén in Kiev" zijn. Waar de zoektocht naar biotechnische en farmaceutische bedrijven in Kiev veertig resultaten oplevert, levert die zoektocht in Moskou 66 resultaten op. In Brussel zijn volgens Glassdoor 102 biotechnische en farmaceutische bedrijven gevestigd en in Amsterdam 98.

Het is dus onzinnig om op basis van de informatie van deze website te concluderen dat er een bijzonder grote aanwezigheid aan biotechnische en farmaceutische bedrijven in Kiev is. Oekraïne is naar bevolkingsaantal het zevende grootste land van Europa. Het is dus niet onlogisch dat meerdere grote bedrijven hier een kantoor hebben, net zoals in vele andere hoofdsteden ter wereld.

Ook lijkt het onzinnig dat Rusland het land zou zijn binnengevallen vanwege deze bedrijven, aangezien meer dan de helft ook kantoren in Rusland heeft. 

(Stand van zaken: 16.03.2022)