Beelden van opnames voor Oekraïense tv-serie dateren uit 2020

"De onschuldigde "slachtoffers" van de Russische agressie, lachen je toe! Stop met het blindelings accepteren van de staatspropaganda (sic)". Zo klinkt het op Facebook bij een video van een filmset. Een met bloed besmeurde acteur wordt door een visagiste nog wat bloederiger gemaakt, terwijl een actrice glimlachend toekijkt. Het is een vaak gehoord refrein op sociale media sinds Rusland Oekraïne binnenviel op 24 februari. De oorlog zou (volledig) in scène zijn gezet, of de situatie wordt veel erger voorgedaan dan ze in werkelijkheid is. Is deze video daarvan het bewijs?

Beoordeling

De video toont een Oekraïense filmset, maar heeft niets te maken met het huidige conflict. De beelden werden gefilmd tijdens de productie van de Oekraïense TV-serie 'Contamin' in 2020.

Feiten

De video zelf is wazig en van slechte kwaliteit, maar het is wel duidelijk afkomstig van TikTok. Het heeft als opschrift "zombie movie". Litouwse factcheckers van Delfi traceerden de video terug naar Daria Driuchenko, een Oekraïense regisseur en producer. De originele video staat ondertussen niet meer online, maar een 'duet' ermee is nog wel te zien. De URL van de gelinkte video komt overeen met de verdwenen Tiktok van Driuchenko.

De factcheckers van Delfi gebruikten ook de commentaren onder de originele video om de oorsprong te bepalen. Driuchenko zelf schrijft daar 'Contamin'. Dat is een tv-serie met hypothetische apocalyptische scenario's. De Facebookpagina van Driu Production, het productiebedrijf van Driuchenko, maakte er ook reclame voor in 2021. Ook de BBC-journalist Shayan Sardarizadeh kwam tot die conclusie

In een 'making of' van de serie die op YouTube staat, is de actrice uit de clip te zien omstreeks minuut 05.31. (Hier is ze ook zichtbaar in de trailer op 1:23). Twee mannen in beschermende kleding dragen haar bij armen en voeten op een stapel lijken. Haar outfit, met donkere jeans, khaki vest en lang uitstekend grijzig T-shirt is zichtbaar. Artem Gvozdkov, de acteur in de video, deelde een zeer gelijkaardige foto op zijn Twitteraccount op 7 december 2020. "bts (behind the scenes) from set of Contamin tv series", schreef hij daarbij.

Kortom, deze video toont helemaal niets aan over de oprechtheid of intensiteit van het huidige conflict in Oekraïne. Het is de laatste in een reeks van zulke video's of foto's die met dit soort claims de ronde doen. Eerder gebeurde dit ook al met een filmset in Birmingham 9 jaar geleden, een explosie in China in 2015 of een neergestort vliegtuig in Libië in 2011.

(Stand van zaken: 7/3/2022)