QR-code op nieuwe identiteitsbewijzen bevat het al bestaande burgerservicenummer

"Je C0VlD-app QR code wordt je BSN nummer en identiteitsbewijs" (sic). Dat stelt een Facebookgebruiker bij een bericht van de Nederlandse overheid uit 2019. Daarin staat dat in 2021 een QR-code het burgerservicenummer zal vervangen. Dit zou volgens sociale mediagebruikers moeten aantonen dat 'de QR-code' nooit als tijdelijk bedoeld was. Zo stelt ook deze Facebookpost. "Wat denk je dat de gevolgen zullen zijn voor mensen die straks geen vervangend BSN-nummer hebben?" Vult de vrouw nog aan.

Beoordeling:

De QR-code op paspoorten en identiteitskaarten heeft niets te maken met de QR-code in de CoronaCheck-app. Het burgerservicenummer is niet verdwenen en wordt ook niet vervangen door een ander nummer. Ieders persoonlijke nummer wordt alleen op nieuwe legitimatiebewijzen in een QR-code verwerkt, in plaats van in een zogenaamde 'machineleesbare strook'.

Feiten:

Door de invoering van de coronapas op 25 september staat de QR-code volop in de belangstelling. Verschillende sociale mediagebruikers leggen nu de link tussen de code in de CoronaCheck-app en de QR-code die sinds augustus 2021 op nieuwe identiteitsbewijzen staat. Dat is onterecht. Dit verband bestaat niet. Het gaat hier om verschillende codes.

In verschillende online posts wordt gesproken over ‘de QR-code’. Waar hiermee precies op wordt gedoeld kan niet altijd met zekerheid worden gezegd. QR-codes werden in 1994 uitgevonden door de Japanse uitvinder Masahiro Hara en werken net als een barcode. Ze kunnen dus voor een breed scala aan dingen worden gebruikt: extra informatie op een flyer, het menu van een restaurant of dus voor een groen vinkje in de CoronaCheck-app. Dit zijn allemaal andere QR-codes, met andere doelen.

QR-code op identiteitsbewijzen

Sinds 2 augustus 2021 is de Nederlandse identiteitskaart vormgegeven volgens een nieuw model. Voor het paspoort ging deze nieuwe vormgeving in op 30 augustus. In deze nieuwe vorm staat het burgerservicenummer niet meer verwerkt in de code die op de achterkant van de ID-kaart stond in de vorm van cijfers en ‘<’-tekens. Deze reeks heet de 'machineleesbare strook'.

In plaats van deze strook staat er vanaf nu een QR-code op de achterkant van de kaart, waar het BSN-nummer in verwerkt is. Dit persoonlijke nummer staat ook nog steeds in cijfers rechtsboven op de kaart. Er is dan ook geen sprake van dat het burgerservicenummer zelf verandert. Ook op het paspoort staat nu een QR-code en verandert de opmaak.

De QR-code is niet de enige verandering. Op de chip in de identiteitskaart staat voortaan ook de vingerafdruk van de persoon in kwestie. Bij het paspoort was dit al het geval. Deze wijzigingen zijn doorgevoerd om te voldoen aan Europese verordening 2019/1157.

Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken Raymond Knops schreef op 30 september 2019 een brief aan de Kamer met de mededeling dat deze verandering er aan zat te komen. De verandering zou volgens Knops ook zijn beoordeeld door de Autoriteit Persoonsgegevens. Deze instantie noemde het een "goede maatregel voor het verkleinen van de risico’s". Het nieuwe model moet het lastiger maken om identiteitsfraude te plegen. In 2019 was al bekend dat het regelen van deze wijziging ongeveer twee jaar zou duren en werd gemikt op een ingang op 2 augustus 2021.

De huidige identiteitskaarten en paspoorten blijven gewoon geldig tot de uiterste geldigheidsdatum die op het document staat, schrijft de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens op haar website. Wie een nieuwe ID-kaart of een nieuw paspoort aanvraagt, krijgt deze in de nieuwe vormgeving. Er is dus ook geen mogelijkheid om 'voor de QR-code te kiezen', zoals één van de Facebookgebruikers beweert.

Enkel het BSN-nummer staat dus op nieuwe ID-kaarten en paspoorten verwerkt in een QR-code. "De bevoegde instanties kunnen het BSN via de QR-code snel, makkelijk en foutloos uitlezen," schrijft de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens hierover. In deze QR-code staat dus niet je vaccinatiestatus of andere gegevens die gelinkt zijn aan de QR-code die momenteel bij de coronapas wordt gebruikt.

(Stand van zaken: 28/09/2021)