Vliegtuigstrepen zijn onschuldig, er is geen bewijs voor het bestaan van chemtrails

De theorie dat overheden in het geheim chemicaliën verspreiden over de wereld, met behulp van vliegtuigen, wordt al tientallen jaren wereldwijd verspreid. Zogenaamde chemtrails. Een Nederlands facebookprofiel schrijft op 25 augustus in een bericht: "Chemtrails blijven uren zichtbaar in de lucht. Chemtrails hebben grote gevolgen voor mens, flora en fauna. Chemtrails vinden plaats sinds 1991 en vanaf die tijd is er in veel landen een toename van ziekten." (hier gearchiveerd). Tijd om eens in de theorie over chemtrails te duiken.

Beoordeling:

Er is geen wetenschappelijk en gegrond bewijs voor het bestaan van chemtrails. Het lijkt dan ook te gaan om niets meer dan een complottheorie. De strepen in de lucht zijn onschuldige condensstrepen van vliegtuigen. Ook deze kunnen nog lange tijd zichtbaar blijven.

Feiten:

Strepen in de lucht ontstaan door de uitlaatgassen van vliegtuigmotoren. De waterdamp uit de vliegtuigmotoren bevriest in de hoge atmosfeer. De ijskristallen die zich vormen zijn vanaf de grond zichtbaar in de vorm van vliegtuigstrepen. Een ander woord voor de strepen is 'contrails'. Dit is een samenvoeging van de Engelse woorden 'condensation' en 'trails'.

Volgens sommige mensen zijn deze trails daarentegen niet altijd onschuldig, maar zouden sommige van de strepen in werkelijkheid komen van vliegtuigen die chemicaliën uitstorten over de aarde. Op deze manier zouden volgens de theorie de machtigen der aarde onder meer het weer controleren of de omgeving vergiftigen.

Chemtrails zijn daarentegen geen echt fenomeen. De strepen in de lucht ontstaan dus door het bevriezingsproces van de waterdamp uit vliegtuigmotoren. Het zijn geen chemicaliën. De stoffen die de vliegtuigen op die hoogte uitstoten hebben volgens het KNMI (Koninklijk Nederland Meteorologisch Instituut) ook geen groot effect op de luchtkwaliteit voor mensen.

In 2016 bogen 77 wetenschappers uit diverse landen zich in een studie over de vraag of er bewijs is voor chemtrails. De uitkomst: 76 van de 77 wetenschappers hadden in hun jarenlange carrières nooit bewijs voor chemtrails gezien.

In de studie, gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Environmental Research Letters, kregen wetenschappers afbeeldingen voorgeschoteld die door de aanhangers van de chemtrails-complottheorie als bewijs worden gezien voor hun bewering. 49 experts op het gebied van contrails (vliegtuigstrepen) kregen afbeeldingen te zien van strepen in de lucht. Bij iedere afbeelding moesten zij aangeven of een chemtrail de beste verklaring was voor het verschijnsel op de foto. Alle 49 experts antwoordden bij iedere foto dat dit niet het geval was. Vervolgens gaven zij de verklaring die volgens hen wel de meest logische was, onderbouwd met een wetenschappelijke bron.

De andere 28 wetenschappers in de studie waren experts op het gebied van atmosferische depositie. Dit specialisme onderzoekt hoe de natuur en de bodem worden beïnvloed door luchtverontreiniging. Deze experts bekeken drie afbeeldingen die worden aangehaald als vermeend bewijs voor bodemverontreiniging door chemtrails. Ook hier waren veel wetenschappers het er over eens dat chemtrails geen goede verklaring waren voor wat er te zien was in de foto’s. In deze groep was er daarentegen wel minder overeenstemming dan bij de contrail-experts.

Ook de Britse overheid schreef in een uitleg over vliegtuigstrepen al dat er geen gegrond bewijs is voor het bestaan van chemtrails.

Vliegtuigstrepen kunnen lange tijd zichtbaar blijven

Een van de beweringen in de Nederlandse facebookpost is dat chemtrails uren zichtbaar blijven in de lucht. Dit is een bekend stokpaardje in de complottheorie. Strepen die snel verdwijnen zouden de contrails van vliegtuigen zijn, strepen die langer blijven zouden duiden op chemtrails. Ook hier is niets van waar. Het Duitse Federaal Milieuagentschap bevestigde al eens in 2011 dat vliegtuigstrepen langer zichtbaar kunnen blijven of zelfs kunnen groeien als de atmosfeer vochtiger is.

Ook een video van schrijver Mick West ontkracht de bewering. West laat in de video een stapel boeken over wolken zien, gepubliceerd tussen 1957 en 2002. In ieder boek staat beschreven dat de vliegtuigstrepen langere tijd zichtbaar kunnen blijven.

Steeds meer longaandoeningen, maar niet door chemtrails

Nog een claim die in het Facebookbericht wordt gemaakt is dat er sinds de 'start van de chemtrails', in 1991, een toename aan ziekten is. Vooral op het gebied van longaandoeningen, griep en allergieën. De complottheorie over chemtrails kwam inderdaad in de jaren '90 van de vorige eeuw op gang. Volgens een artikel in het Smithsonian Magazine was een patent dat in 1991 werd ingediend een van de dingen die de vlam aanwakkerde. Dit patent was voor een techniek om zonlicht te reflecteren en zo de opwarming van de aarde af te remmen.

Een studie die in 2020 in het prestigieuze British Medical Journal werd gepubliceerd laat zien dat er de afgelopen decennia inderdaad meer mensen te maken kregen met longaandoeningen. De onderzoeker keek naar de periode van 1990 tot 2017. Een belangrijke oorzaak voor de toename is roken. Andere oorzaken zijn fijnstof en obesitas. Er is geen enkel bewijs dat chemtrails bestaan, laat staan dat zij zorgen voor meer longaandoeningen.

Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) bleef in Nederland het aantal mensen dat overleed aan ziekten van de ademhalingsorganen tussen 2000 en 2019 redelijk gelijk. Ook griep speelt in deze categorie een belangrijke rol, omdat een longontsteking een veelvoorkomende complicatie is van de infectieziekte.

Een stijging in griepgevallen vanaf 1990 is daarnaast niet daadwerkelijk te zien. Griep is in de delen van de wereld waar seizoenen zijn, seizoensgebonden. Griepseizoenen vallen in Nederland over het algemeen in de winter en zijn het ene jaar heviger dan het andere. In 2017/2018 was er bijvoorbeeld een erg stevige griepepidemie. In de seizoenen 2018/2019 en 2019/2020 was het daarentegen weer milder.

Concluderend: er is geen enkel bewijs dat chemtrails bestaan. 76 van 77 ondervraagde wetenschappers met een gemiddelde werkervaring van meer dan 20 jaar vonden nooit in hun carrière bewijs voor het bestaan ervan. Ook andere instanties ontkrachten de theorie al meermaals. Eventuele toename in ziektes over de afgelopen jaren kan dus ook niet aan deze complottheorie worden toegeschreven. De strepen in de lucht ontstaan door condensatie uit vliegtuigmotoren. Deze kunnen langere tijd in de lucht blijven hangen.

(Stand van zaken: 01/09/2021)