Teletekstartikel over coronabesmettingen bij Afghaanse vluchtelingen is getrukeerd
25.8.2021, 11:17 (CEST), letztes Update: 25.8.2021, 16:17 (CEST)
Het platform Café Weltschmertz plaatst op Facebook (hier gearchiveerd) een screenshot van een vermeend Teletekstbericht. Het bericht meldt dat het RIVM onder de Afghaanse vluchtelingen die naar Nederland zijn gekomen geen coronabesmettingen heeft geconstateerd. "Jullie sympathiserende, ééncellige NOS begint het nu ook door te krijgen? Of wordt deze redacteur straks ontslagen?" schrijft Weltschmertz onder andere boven de screenshot. Het platform deelde dit ook op Twitter (hier gearchiveerd), maar daar is de tweet inmiddels verdwenen.
Beoordeling
Het bericht is overduidelijk nep. Er staan een aantal opzichtige taalfouten in en er wordt een mening en waardeoordeel in gegeven. Dat is niet gebruikelijk voor een nieuwsartikel van NOS Teletekst. Maar het belangrijkste bewijs is dat Teletekstpagina 201 gereserveerd is voor de dagelijkse tv-programmering van NPO1.
Feiten
Er zijn veel indicaties dat dit bericht op Teletekst getrukeerd is. Om te beginnen het hoge aantal taalfouten. Ook bij de NOS kunnen ze natuurlijk wel eens een foutje maken, maar zoveel en vooral zo groot; het lijkt erg onwaarschijnlijk. Zo geeft het kommagebruik in de eerste alinea de zin een compleet andere betekenis mee. Er staat nu dat er tot nu toe alleen Afghanen naar Nederland zijn gevlucht, en niet naar andere landen. Dat klopt uiteraard niet.
In de tweede alinea ontbreekt er juist weer een komma. Ook staat hier een waardeoordeel in: hoogst ongebruikelijk voor een artikel van de NOS, laat staan de nieuwssectie van het zeer feitelijke en beknopte Teletekst. De laatste zin van dit nepbericht is bovendien een mening, iets dat evenmin snel op een Teletekstpagina te zien zal zijn. Hier staat wederom een taalfout in: in de zin "De komst van deze vluchtelingen komen..." is 'de komst' het onderwerp. De zin is dus enkelvoudig: "De komst van deze vluchtelingen komt..." En dat is dan wellicht weer wat dubbelop.
Het is al met al niet helemaal de schrijfstijl die past bij een Teletekstartikel, maar het meest sluitende bewijs wordt op Twitter geleverd door Nieuwsuur-journalist Rudy Bouma. Hij constateert dat rechtsbovenin de getrukeerde Teletekstpagina "201" staat. Op pagina 201 staan echter nooit nieuwsberichten van Teletekst, maar de programmering van wat er die dag op NPO1 te zien zal zijn. Kortom: het bericht kán niet eens echt zijn.
Tot slot heeft het RIVM zelf niets gemeld over het testen van Afghaanse vluchtelingen. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu geeft op haar website updates over de coronasituatie in Nederland. Doorgaans is dat een wekelijkse update over de positieve testen, ziekenhuisopnames en de vaccinatiecijfers naast een tweewekelijkse update van de gemelde vaccinatiebijwerkingen bij het Lareb.
(Stand van zaken: 25/08/2021)
Links
Weltschmertz op Facebook (gearchiveerd)
Weltschmertz op Twitter (gearchiveerd)
Tweet Rudy Bouma (gearchiveerd)
Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com