Cijfers Israëlische ernstig zieke COVID-patiënten geven vertekend beeld

Een post op Facebook (hier gearchiveerd) laat een grafiek zien met "Ernstig zieken 60+ in ziekenhuis", afkomstig uit Israël. In de grafiek wordt een onderscheid gemaakt tussen ongevaccineerden, mensen die één prik hebben gekregen en mensen die tweemaal het coronavaccin hebben ontvangen. Te zien is dat er veel meer gevaccineerden ernstig ziek in het ziekenhuis liggen dan ongevaccineerden.

Beoordeling

De grafiek geeft een vertekend beeld. In deze grafiek zijn de absolute aantallen te zien, maar van de Israëlische zestigplussers is zo’n 90% volledig gevaccineerd tegen het coronavirus. De cijfers per 100.000 inwoners laten juist zien dat een ongevaccineerde zestigplusser een veel hoger risico loopt ernstig ziek met COVID-19 in het ziekenhuis te belanden dan een gevaccineerde zestigplusser.

Feiten

De grafiek waarnaar wordt verwezen is echt en komt van het coronadashboard van de Israëlische overheid. Opvallend is dat hier een tegengesteld beeld te zien is: volgens de grafiek die in eerste instantie zichtbaar is, zijn het juist de ongevaccineerden die ernstig ziek in het ziekenhuis belanden. Pas als je de grafiek een andere waarde ingeeft, namelijk een andere optie met zestigplussers, komt er dezelfde grafiek uit die op Facebook circuleert.

Hoe zit dat precies? De automatische vertaling van Google maakt niet veel wijzer, dus deed dpa navraag bij haar correspondent Israël en Palestijnse gebieden. Volgens haar geeft de bovenste ‘60+-optie’ in de keuzelijst, dus degene die als resultaat heeft dat er meer gevaccineerden ernstig ziek worden, de absolute aantallen aan. De andere, de onderste optie in de keuzelijst, geeft dit aan per 100.000 mensen. Dat is dus een relatief aantal.

In absolute aantallen liggen er in Israël inderdaad meer gevaccineerde ernstig zieke zestigplussers met COVID-19 in het ziekenhuis. Dat is niet zo vreemd, daar uit een andere grafiek blijkt dat van deze groep ruim 90% minstens twee doses van het coronavaccin heeft gehad. Juist daarom is het veel relevanter om te kijken naar de relatieve cijfers. Hoe groot is de kans dat iemand ernstig ziek in het ziekenhuis beland?

Daar is te zien dat er op maandag 16 augustus 2021 van de 100.000 ongevaccineerden zo’n 154 in het ziekenhuis lagen. Van de 100.000 deels gevaccineerden lagen er zo’n 48 in het ziekenhuis, en van de 100.000 mensen die door de Israëlische overheid als volledig gevaccineerd worden aangemerkt, lagen er zo’n 19 in het ziekenhuis.

Omdat er meerdere factoren meewegen kun je niet ineens stellen dat de kans om ernstig ziek met corona in het ziekenhuis te belanden voor ongevaccineerden 154 op 100.000 is, maar deze cijfers bevestigen wel dat een gevaccineerde veel minder risico loopt ernstig ziek te worden van een coronabesmetting dan een ongevaccineerd persoon. Dat laat tot slot ook dit artikel van The Times of Israel goed zien.

(Stand van zaken: 17/08/2021)