Dennennaaldenthee beschermt niet tegen zogenaamde overdracht van spike-eiwitten

Dennennaaldenthee zou je als ongevaccineerd persoon beschermen tegen de transmissie van het spike-eiwit door gevaccineerde mensen. Althans, zo luidt een bericht dat rondgaat op Facebook (hier gearchiveerd). Suramine, een stof die in de dennenthee aanwezig is, zou als een "antidotum" werken. Die eiwitten zitten niet alleen in het lichaam van gevaccineerde mensen, ze worden ook nog overgedragen aan niet-gevaccineerden, aldus het Facebookbericht. "Hoeveel mensen zich laten vaccineren om op vakantie te gaan en dan massaal over de wereld shedden en ongevacineerden besmetten met het spike protein (sic)", klinkt het nog in de post. Bovendien zou je dennennaaldenthee ook niet meer kunnen kopen in Europa, maar klopt dat wel?

Beoordeling:

De beweringen zijn fout. Noch dennenthee, noch suramine beschermen je tegen de transmissie van spike-eiwitten. Het houdt trouwens geen steek dat gevaccineerde mensen überhaupt spike-eiwitten overdragen aan niet-gevaccineerden. Het is een populaire antivaxtheorie die niet wetenschappelijk onderbouwd is. Bovendien kan je dennennaaldenthee zonder probleem op het internet kopen.

Feiten:

Op 20 juni 2021 beweerde een Nederlandse Facebookgebruiker dat dennennaaldenthee als "antidotum" zou kunnen werken bij de verdere verspreiding van "spike-eiwitten". Dat zijn eiwitten die onderdeel zijn van het coronavirus en er mede voor zorgen dat onze eigen cellen besmet raken. Gevaccineerde mensen zouden - volgens die theorie - de spike-eiwitten overdragen naar niet-gevaccineerde mensen. Complete nonsens, menen verschillende experts. "Er is sowieso geen besmettingskans omdat het over een eiwit gaat", zegt Geert Leroux-Roels, professor emeritus in de vaccinologie (UGent). "Zo’n eiwit beschikt op zich niet over een besmettelijk partikel, het is niet infectieus."

Deel van de eierschaal

Volgens Leroux-Roels loopt de theorie al spaak bij de begrippen. "Je moet een duidelijk onderscheid maken tussen spike-eiwitten en het coronavirus. Het spike-eiwit is het actieve bestanddeel van het virus." Bij vaccinatie met het Pfizer- of Modernavaccin word je in het schouderspierweefsel ingespoten met mRNA dat de informatie bevat om het spike-eiwit aan te maken in het lichaam. "Daar wordt het in minuscule hoeveelheden geproduceerd, zodat het immuunsysteem antilichamen gaat aanmaken. Maar de eiwitten verlaten de spiercellen nooit. Ze blijven daar geconcentreerd zitten en verdwijnen hoogstens na enkele dagen", zegt Leroux-Roels. Het klopt dus al niet dat spike-eiwitten zelf worden overgedragen na vaccinatie. "De aangemaakte spike-eiwitten zijn slechts een klein deeltje van de eierschaal. Er kan dus geen kuiken uit voortkomen", vergelijkt hij ten slotte.

Dat suramine tegen de eiwitten zou 'beschermen', houdt volgens experts ook geen steek. Suramine is een medicinale stof die onder andere in dennennaaldenthee zit.

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat het kan helpen tegen Afrikaanse slaapziekten, maar over een zogenaamd beschermend effect tegen spike-eiwitten bestaat geen wetenschappelijke literatuur. "Suramine heeft dan ook nauwelijks tot geen effect", zegt Prof.
Johan Neyts, viroloog aan de KU Leuven, die de stof zelf al onderzocht. "Het zou in principe een preventieve virusremmer kunnen zijn tegen COVID-19, maar de effectiviteit is niet
slagkrachtig genoeg. Als geneesmiddel mag je het daarom voorlopig aan de kant schuiven." De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) monitort suramine sinds april 2020, maar schrijft het voorlopig niet voor als potentieel geneesmiddel.

Het is bovendien niet de eerste keer dat de theorie opduikt. Factcheckers van het Amerikaanse USA Today en Factcheck.org verifieërden eerder al dat suramine of dennennaaldenthee niet beschermen tegen de transmissie van spike-eiwitten door mensen
die het COVID-19-vaccin hebben gekregen. Al ligt dat niet noodzakelijk aan de stof. Er bestaat niet zoiets als 'transmissie van spike-eiwitten' (of vaccine shedding, zoals het in
Engelse posts klinkt) van gevaccineerde mensen naar niet-gevaccineerden.

Nog steeds te koop

Volgens het Facebookbericht zou je dennennaaldenthee of suramine ook niet meer kunnen kopen. "Ze hebben het in Europa van de markt af gehaald" (sic). Wie even op beide producten zoekt, merkt al snel dat ook dat niet helemaal klopt. Het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA) publiceerde in november 2012 dat er voor suramine voldoende bewijs is aangeleverd als geneesmiddel tegen Afrikaanse slaapziekten. Dpa contacteerde aanvullend enkele apothekers, die echter meldden dat het middel niet in hun apotheek aanwezig was. Het Antwerps Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) laat weten dat ze het middel wél gebruiken. Dennennaaldenthee is daarbij eenvoudig vindbaar in winkels en bij onafhankelijkehandelaars.

Ook de actiegroep Artsen voor Vrijheid, die in het verleden al vaker gecontroleerd werd op desinformatie, publiceerde een gelijkaardig bericht op hun website. Zij schrijven de theorie toe aan Dr. Judy Miskovits, een Amerikaanse controversiële onderzoekster die al regelmatig het onderwerp was van internationale factchecks. De stellingen in het artikel komen in essentie overeen met die van de Facebookpost en zijn bijgevolg onwaar en misleidend.