Geen vaccinatieplicht op komst voor overheidsmedewerkers

Op Facebook wordt beweerd dat er in Nederland een indirecte vaccinatieplicht op komst is voor overheidsmedewerkers. De gebruiker stelt in diens bericht dat dat zou gebeuren door ongevaccineerde medewerkers de toegang tot overheidsgebouwen te ontzeggen.

Beoordeling

Het bericht is onjuist. Er is geen enkel bewijs te vinden dat overheidsmedewerkers de toegang tot hun werkplek zal worden ontzegd als zij zich niet laten vaccineren. Een woordvoerder van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) laat weten dat hier geen plannen voor zijn. Daarnaast zal de nieuwe CoronaCheck-app alleen worden ingezet voor niet-essentiële locaties.

Feiten

De claim lijkt gebaseerd op oudere berichtgeving, van november 2020. Toen was er in de Tweede Kamer een debat gaande over een indirecte vaccinatieplicht. Regeringspartij VVD gaf aan het serieus te willen overwegen en noemde als voorbeeld de toegang tot overheidsgebouwen. Minister Hugo de Jonge zei in datzelfde debat juist hierop tegen te zijn.

Deze indirecte vaccinatieplicht is uiteindelijk geen realiteit geworden. Op dit moment geldt er in Nederland geen vaccinatieverplichting tegen het coronavirus. Ook hoeven ouders hun kinderen, als zij dat niet willen, niet te laten inenten tegen andere infectieziekten. Wel is er een coronapaspoort op komst, maar ook deze legt geen (in)directe vaccinatieplicht op. Een negatief testbewijs of een eerdere coronabesmetting zijn eveneens voldoende om met dit paspoort op stap te kunnen.

Voor binnenlandse evenementen komt de CoronaCheck-app. Daarmee kan iemand door een negatief testbewijs of een vaccinatiebewijs te tonen, toegang krijgen tot bepaalde niet-essentiële locaties. Openbaar vervoer en overheidsgebouwen blijven vrij toegankelijk, zo stelt demissionair minister De Jonge in een artikel van de NOS.

Maar hoe zit het voor werknemers? Daarvoor geldt dat een werkgever niet mag dwingen tot vaccineren. Sterker nog, die mag er niet eens naar vragen. Dat mag de bedrijfsarts wel, maar alleen als de werknemer op de werkplek in aanraking komt met kwetsbare personen. De bedrijfsarts mag dan vervolgens weer niet aan de werkgever vertellen of de werknemer gevaccineerd is. Bovendien is de werknemer niet verplicht de vraag van de bedrijfsarts te beantwoorden.

Wel is op dezelfde pagina te lezen dat een gang naar de rechter hierover voor beide partijen mogelijk is. Indien de werkgever de rechter verzoekt te oordelen dat vaccinatie voor de werknemer redelijkerwijs kan worden opgelegd, weegt de rechter in de individuele zaak de belangen van beide partijen af. In dagblad Trouw beantwoordt arbeidsrechtjurist Pascal Besselink tien vragen over dit onderwerp. Arbo-online bespreekt onder andere de beschikbare jurisprudentie in deze kwestie.

Een woordvoerder van het Ministerie van VWS geeft in een telefonische reactie aan dpa aan dat de Nederlandse overheid geen vaccinatieplicht heeft voor haar medewerkers. Tevens vertelt ze dat hier absoluut geen plannen voor zijn. "Ook niet om ongevaccineerden de toegang tot overheidsgebouwen te ontzeggen," aldus de woordvoerder. Verder zijn er, naast de verslaggeving van het debat in november 2020, nergens bronnen te vinden die de bewering dat dit wel op komst is ondersteunen.

De claim op Facebook is dus niet waar. Er is geen (in)directe vaccinatieplicht in Nederland en die lijkt er ook niet te gaan komen. Werkgevers mogen hun medewerkers niet eens vragen of ze gevaccineerd zijn en een woordvoerder geeft aan dat de overheid geen plannen heeft ongevaccineerden de toegang tot haar gebouwen te ontzeggen.