Foto ziekenhuis Brazilië wel degelijk recent gemaakt

In een post op Facebook (hier gearchiveerd) suggereert een Facebookgebruiker dat een foto die door de NOS wordt gebruikt in een artikel over de COVID-situatie in Brazilië afkomstig is uit 2019. "Deze foto is al jaren oud," staat er boven het bericht. Ook geeft hij aan dat mensen die in Brazilië wonen de berichtgeving tegenspreken en dat alles in het land gewoon open en normaal is.

BEOORDELING: Het bericht klopt niet. De foto is op 26 maart 2021 voor het eerst gepubliceerd door het Franse persbureau AFP. Er zijn geen oudere versies van de foto te vinden. Ook de claim dat in Brazilië alles "open en normaal" is, klopt niet. Welke mensen de berichtgeving over Brazilië tegenspreken, is niet duidelijk. Wel weten we uit officiële bronnen en Brazilië-correspondenten dat de foto in lijn is met de huidige COVID-situatie in het land.

FEITEN: De foto is afkomstig van het Franse persbureau AFP. Hij is gemaakt door fotograaf Miguel Schincariol op 26 maart 2021 en dus niet in 2019. De foto is sinds die dag te downloaden van o.a. Getty Images, waar ook de opnamedatum vermeld staat. Schincariol geeft in een reactie aan dat de gegevens over de foto op Getty Images kloppen. Op 27 maart plaatste Schincariol hem op zijn eigen Instagram-pagina. De foto is auteursrechtelijk beschermd.

Als bewijs voor de claim werd "Coronavirus disease 2019" rood omkaderd. Dit is echter niet de datum waarop het rapport waarnaar wordt verwezen is aangemaakt. Het betreft de benaming voor het coronavirus die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), waar de zoekopdracht in de post op uitkomt, hanteert. De WHO komt met wekelijkse updates over de ontwikkelingen rondom COVID-19. "Coronavirus disease 2019" (COVID-19) is in geen geval bewijs dat deze foto al in 2019 is genomen.

Wel klopt het dat Schincariol de foto al eerder maakte dan dat de NOS haar artikel op de website plaatste. Het verschil tussen beide is echter ongeveer drie weken, niet jaren. De foto is op 26 maart door AFP gepubliceerd, waar het NOS-artikel op 16 april (niet 18 april, zoals ten onrechte wordt beweert) verscheen. Toch is er geen sprake van misleiding door het medium. Uit officiële cijfers waarover het onafhankelijk persbureau Reuters rapporteert blijkt dat de COVID-situatie in Brazilië rond 26 maart nagenoeg hetzelfde was als die van omstreeks 16 april. Het is bovendien begrijpelijk dat niet voor elk nieuwsartikel over dit onderwerp een nieuwe foto wordt genomen, zeker als de situatie niet is veranderd.

Ook de bewering dat in Brazilië alles "gewoon open en normaal" is, is onjuist. President Jair Bolsonaro ontkent de ernst van het coronavirus, maar in Brazilië bepalen de deelstaten zelf welke maatregelen zij nemen om verspreiding tegen te gaan. Dit verschilt dus per staat, zo is te lezen op verschillende officiële websites, waaronder die van het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken. Daarnaast geldt er in het hele land in de openbare ruimte een mondkapjesplicht en moeten reizigers die per vlucht Brazilië binnenkomen een negatieve testuitslag kunnen overleggen.

Welke mensen een foto als deze tegenspreken, is onduidelijk en daarom niet te controleren. Nederlandse journalisten woonachtig in Brazilië onderschrijven het beeld juist. Nina Jurna (o.a. NRC/NOS), Marc Bessems (NOS) en Sandra Korstjens (Telegraaf/RTL Nieuws) tweeten regelmatig over de ontwikkelingen rondom het coronavirus in het land.

Kortom, zowel de bewering dat de door NOS gebruikte foto al jaren oud is als de claim dat in Brazilië alles gewoon open en normaal is, zijn onjuist. Dat in Brazilië woonachtige mensen aan de Facebookgebruiker hebben verteld dat de beeldvorming niet klopt, is moeilijk te controleren. Wel is het zo dat officiële kanalen en correspondenten in hun berichtgeving op één lijn zitten met het beeld dat uit Schincariol’s foto voortkomt.

---

Links:

Facebookpost: https://www.facebook.com/hielkjetrijntje.roosjen/posts/140079914746963 (gearchiveerd: http://dpaq.de/51gVO)

Artikel NOS: https://nos.nl/artikel/2376926-chaos-in-braziliaanse-ziekenhuizen-azg-spreekt-van-humanitaire-catastrofe.html (gearchiveerd: http://dpaq.de/tsCRq)

Foto op Getty Images: https://www.gettyimages.nl/detail/nieuwsfoto%27s/patients-affected-by-the-covid-19-coronavirus-remain-at-a-nieuwsfotos/1231952244?adppopup=true (gearchiveerd: http://dpaq.de/unYhG)

Miguel Schincariol op Instagram: https://www.instagram.com/mschincariol/?hl=nl

Wekelijkse updates WHO: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/situation-reports

Reuters over COVID-situatie Brazilië: https://graphics.reuters.com/world-coronavirus-tracker-and-maps/countries-and-territories/brazil/ (gearchiveerd: https://archive.vn/QJ4Tc)

Artikel De Groene Amsterdammer over situatie Brazilië en Bolsonaro: https://www.groene.nl/artikel/corona-iets-voor-homo-s-steek-in-je-reet?utm_source=De+Groene+Amsterdammer&utm_campaign=27fd4c0d30-Wekelijks-2021-04-14&utm_medium=email&utm_term=0_853cea572a-27fd4c0d30-70679473

BuZa over Brazilië: https://www.nederlandwereldwijd.nl/landen/brazilie/reizen/reisadvies#anker-coronavirus (gearchiveerd: https://archive.vn/TgBMz)

Twittercorrespondent Nina Jurna: https://twitter.com/NinaJurna
Twittercorrespondent Marc Bessems: https://twitter.com/MarcBessems
Twittercorrespondent Sandra Korstjens: https://twitter.com/sandrakorstjens

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com