Grap van Mark Rutte is misleidend geknipt

"U kunt ons niet meer wegsturen als kabinet", zo begint een video op Facebook waarin Nederland premier Mark Rutte (VVD) te zien is tijdens een toespraak in het parlement (hier gearchiveerd). "Dus strikt genomen hebben we nu meer macht dan voor vorige week vrijdag, zou je gek genoeg kunnen zeggen", valt verder nog te horen. Het valt niet te ontkennen dat de Nederlandse premier die uitspraak écht heeft gedaan, maar in welke context gebeurde dat?

BEOORDELING: De video is selectief geknipt om het humoristische kader van de uitspraak te verwijderen. Premier Rutte zegt meteen na het citaat dat hij "even flauw is aan het doen". De volledige uitspraak veroorzaakte (beperkte) ophef in de media en bij andere politieke partijen. Door het weglaten van de humoristische duiding ontbreekt er echter context en is ze dus misleidend.

FEITEN: "Luister en huiver" schrijft een vrouw op 21 januari 2021 bij de video van Mark Rutte. De video toont een debat in De Kamer op diezelfde dag over de avondklok in Nederland. De uitspraak van Rutte veroorzaakte wat opschudding in de media en bij andere politieke partijen, die het afschilderden als arrogant. Een belangrijke nuance: men mag een uitgesproken mening hebben over de uitspraak van de premier, zolang die steeds binnen de juiste context wordt geplaatst. In deze video gebeurde dat niet.

Om het citaat binnen de juiste context te plaatsen is de volledige uitspraak noodzakelijk. Die klonk als volgt: "Als het nu zo is dat, en dat lijkt op zich ook niet onwaarschijnlijk, dat er nog steeds vanalles moet, ook na 9 februari, dan is onze opvatting dat het eerste wat je met een heel groot kruis weer weghaalt, is de avondklok. Alleen, u zou me vervolgens kunnen vragen kan je garanderen dat die avondklok... dat kan ik niet, maar dan is het wel zo dat De Kamer specifiek over die avondklok..."

Vervolgens maakt Rutte een opmerking over een mogelijke afzetting, die niet meer mogelijk is sinds het Nederlandse kabinet al demissionair of aftredend was. Dat gebeurde op vrijdag 15 januari 2021. "Kijk, u kunt ons niet meer wegsturen als kabinet, dus strikt genomen hebben we nu meer macht dan voor vorige week vrijdag, zou je gek genoeg kunnen zeggen. Nee ik ben even flauw aan het doen maar op die avondklok niet." Rutte benadrukt dat het om een flauwe grap gaat, maar dat wordt weggelaten in de video.

Een belangrijke nuance is dat voorzitter Khadija Arib (PvdA) meteen daarna de grap weerlegde door te zeggen dat het niet klopt dat een demissionair kabinet meer macht zou hebben. "Nee, nee, nee, dat is zo", zei Rutte, "maar ze kunnen ons niet meer wegsturen". Vragensteller Kees van der Staaij (SGP) voegde meteen toe dat individuele leden wél nog steeds kunnen worden weggestuurd. Ook hij deed dat met een humoristische ondertoon. "Ik neem deze opmerking terug", lachte Rutte meteen. 

Onder meer Pieter Omtzigt, vice-fractieleider van de CDA, en het Nederlandse Forum voor Democratie deelde de video ook op Twitter en sprak van "arrogantie van de macht". Daarbij deelden ze de volledige uitspraak, waardoor de juiste context wordt getoond. De gedeelde Facebookvideo deed dat niet, mist dus context en is daarom misleidend.

---

Bericht op Facebook: https://www.facebook.com/antoinette.kappers/videos/1075769599515010/(gearchiveerd: http://dpaq.de/6EKCE)

Video individueel: https://video-amt2-1.xx.fbcdn.net/v/t42.1790-2/139956050_226640305781561_3747861340948667585_n.mp4?_nc_cat=106&ccb=2&_nc_sid=985c63&efg=eyJybHIiOjMwMCwicmxhIjo1MTIsInZlbmNvZGVfdGFnIjoic3ZlX3NkIn0%3D&_nc_ohc=Go_CIx_9_VUAX-baCsC&rl=300&vabr=137&_nc_ht=video-amt2-1.xx&oh=58dbf563fa6973541fb7218a447ee40b&oe=6017F990 (gearchiveerd: http://dpaq.de/H0zyy)

Debat De Kamer 21 januari 2021: https://www.gids.tv/video/298441/bekijk-het-hele-kamerdebat-over-invoering-avondklok-video (gearchiveerd: http://dpaq.de/q1Dix)

Video De Telegraaf: https://www.gids.tv/video/298449/zien-grap-mark-rutte-over-avondklok-valt-in-slechte-aarde (gearchiveerd: http://dpaq.de/jTSWf)

Artikel NOS aftreden Nederlands kabinet: https://nos.nl/collectie/13855/artikel/2364513-kabinet-rutte-iii-gevallen-wiebes-helemaal-weg (gearchiveerd: http://dpaq.de/veq1N)

Tweet Pieter Omtzigt: https://twitter.com/PieterOmtzigt/status/1352253999202918412 (gearchiveerd: http://dpaq.de/3LriT)

Tweet Forum voor Democratie: https://twitter.com/fvdemocratie/status/1352249336466436096 (gearchiveerd: http://dpaq.de/T06eZ)

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com