CDC-studie verkeerd geïnterpreteerd: maskers verminderen kans op besmetting coronavirus

Tegenstanders van de mondmaskerplicht in het kader van de coronapandemie gebruiken op sociale media (gearchiveerd) een studie van de CDC, de Amerikaanse gezondheidsautoriteit, om aan te tonen dat er veel meer besmettingen met het SARS-CoV-2-virus zouden zijn bij mensen die altijd een masker dragen. 70% van zij die altijd een mondmasker dragen zouden besmet worden, in tegenstelling tot ongeveer 4% van zij die dat niet doen.

BEOORDELING: De studie van de CDC werd verkeerd geïnterpreteerd. De gezondheidsautoriteit concludeert in de studie dat het dragen van een mondmasker wel degelijk de verspreiden van het coronavirus vertraagt.

FEITEN: De Centers for Disease Control and Prevention (CDC) heeft in samenwerking met andere Amerikaanse gezondheidsinstellingen een studie uitgevoerd over de invloed die contact met anderen en het bezoeken van openbare plaatsen kan hebben op COVID-19 bij volwassenen. In juli 2020 interviewde het daarvoor 300 respondenten. De resultaten werden op 11 september gepubliceerd.

De studie onderscheidt twee groepen: personen met en zonder een positieve coronatest (oftewel case-patients en control participants). De tweede groep diende als controlegroep.

Op pagina's 3 en 4 van de studie is een tweeledige tabel te vinden waarin kenmerken van beide groepen worden vermeld. Het gaat onder andere om leeftijd, etniciteit en opleiding. Daarnaast wordt ook de vraag beantwoord of ze in de 14 dagen voor de eerste symptomen contact hebben gehad met COVID-19 patiënten.

De laatste rij in de tabel, die nu wordt gedeeld op sociale media, gaat over het dragen van een mondmasker. Van de 153 onderzochte case-patiënten zei 70,6% "altijd" een masker te hebben gedragen in de 14 dagen voor ze symptomen toonden. 3,9% zei dan weer "nooit" een masker te hebben gedragen. In de controlegroep van 159 mensen gaf 74,2% aan "altijd een masker te hebben gedragen, in verhouding met 3,1% die aangaf dat "nooit" te hebben gedaan. 

Hieruit blijkt dat een groter aandeel van de groep controledeelnemers aangaf altijd een masker te hebben gedragen dan de groep case-patiënten: 74,2% in verhouding tot 70,6%. 

De CDC-studie werd dan ook uit context gehaald op sociale media. De gegevens van de twee groepen moeten met elkaar vergelijken worden om nuttige conclusies te trekken. Het vergelijken binnen de groepen heeft geen nut.

Volgens de CDC is de nabijheid van andere COVID-19 patiënten een belangrijke factor bij besmettingen. Van de case-patiënten gaf 42,2% aan nauw contact te hebben gehad met een COVID-19 patiënt. In controlegroep was dat slechts 14,5%. Daarnaast was er in de groep case-patiënten een veel groter aantal mensen die in een restaurant of bar waren geweest in de 14 dagen voor dat ze symptomen toonden.

De studie beweert nergens dat het dragen van een masker het risico op COVID-19 vergroot. Integendeel, de auteurs raden het dragen ervan in het openbaar of in de buurt van mensen buiten het eigen huishouden expliciet aan.

De Amerikaanse factcheckinstantie Politifact vermeldt ook drie studies die niet louter gebaseerd zijn op interviews, in tegenstelling tot de CDC-studie. Die studies, waarbij soms tienduizenden gevallen betrokken zijn, komen ook tot de conclusie dat het dragen van een mondmasker de kans op besmetting met het SARS-CoV-2-virus vermindert.

Mondmaskers maakten ook al meermaals het onderwerp uit van een dpa-factcheck.

---

Links: 

Facebookpost: https://www.facebook.com/harrie.hendriks.16/posts/10164383655905471(gearchiveerd: http://dpaq.de/uVkBq) 

CDC-studie: https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/69/wr/pdfs/mm6936a5-H.pdf (gearchiveerd: http://dpaq.de/eAAp0)

Factcheck politifact: https://www.politifact.com/factchecks/2020/oct/13/facebook-posts/masks-dont-collect-coronavirus/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/Red1U)

Eerdere dpa factchecks over mondmaskers: 
https://dpa-factchecking.com/netherlands/201007-99-855456/
https://dpa-factchecking.com/netherlands/200910-99-505227/
https://dpa-factchecking.com/netherlands/200812-99-142148/
https://dpa-factchecking.com/netherlands/200805-99-48882/
https://dpa-factchecking.com/netherlands/200619-99-488141/

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com