Geen bewijs dat ibuprofen conditie COVID-19-patiënten verslechtert

Op Facebook wordt gewaarschuwd om bij (lichte) COVID-19-klachten alleen paracetamol te gebruiken en geen ibuprofen of andere NSAID’s (niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen) zoals diclofinac, naprofen of naproxen. Die zouden het makkelijker maken voor het nieuwe coronavirus Sars-CoV-2 om menselijke cellen binnen te dringen en zich zo te vermenigvuldigen. Jongeren die NSAID’s hadden gebruikt, zouden daarom op de intensive care zijn beland. (http://dpaq.de/YFPRc).

EVALUATIE: Voor de op Facebook beweerde incidenten is geen bewijs aangetroffen; niet voor niets kwam de auteur van de post niet met een reactie toen andere gebruikers naar een bron vroegen. De WHO adviseerde na berichten die viraal gingen, eerst tegen gebruik van ibuprofen bij COVID-19-achtige klachten en trok dat advies later weer in. Toch adviseren overheidsinstanties en andere experts in Nederland, België en andere landen paracetamol te gebruiken, zolang de arts niets anders adviseert. Er moet namelijk nog nader onderzoek naar de kwestie worden gedaan, en zo kunnen (gewone) bijwerkingen van ibuprofen worden voorkomen.

FEITEN: De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseerde op 17 maart tijdens een persconferentie om van ibuprofen op paracetamol over te stappen toen op WhatsApp een kettingbrief circuleerde over gevaarlijke bijwerkingen (http://dpaq.de/C7QNj).

Berichten hierover in de media leidden tot paniekaankopen van paracetamol (http://dpaq.de/cqlit).

De WHO trok de waarschuwing op 18 maart weer in na consultatie met artsen (http://dpaq.de/FnWM9).

De (voorlopige) conclusie is dat NSAID’s ook bij COVID-19-patiënten alleen de gebruikelijke bijwerkingen hebben.

De oorsprong van het fakenews in de Facebook-post ligt waarschijnlijk in Ierland. Euronews meldt dat er van daaruit berichten op social media circuleren over jonge COVID-19-patiënten die na ibubrofen-gebruik op de intensive care zijn beland (http://archive.vn/C8exb).

Het bericht over uitspraken van die strekking van ene Dr. Tom wordt door een vereniging van Ierse medisch specialisten als verzinsel afgedaan (http://archive.vn/t9IPP).

De geruchten over het vermeende ernstige ibuprofen-gevaar waren ook gebaseerd op vermeende onderzoeksresultaten van het academisch ziekenhuis van de universiteit Wenen. Die Oostenrijkse instelling gaf daarop een verklaring uit dat deze onderzoeksresultaten fakenews zijn (http://dpaq.de/wPQ6g).

De ongerustheid werd ook aangewakkerd door de Franse minister van Volksgezondheid, Olivier Véran, zelf arts, die op 14 maart op Twitter zei dat ibuprofen het COVID-19-ziektebeeld "zou kunnen verergeren", echter zonder daarvoor redenen aan te geven (http://dpaq.de/zfZlr).

Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), een agentschap van de Europese Unie in Amsterdam, stelt dat er geen verband is aangetoond tussen het gebruik van ibuprofen en andere NSAID’s en de verslechtering van de gezondheidstoestand van COVID-19-patiënten (http://dpaq.de/o5Tsf).

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) blijft ook na de intrekking van het WHO-advies stellen: "Paracetamol heeft de voorkeur, want dat geeft de minste bijwerkingen" (http://dpaq.de/p5GuH).

De Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP), de beroepsvereniging van apothekers in Nederland, beveelt aan bij het ontbreken van een andersluidend advies van arts of apotheker beter paracetamol voor de behandeling van COVID-19-symptomen te gebruiken. De KNMP wijst erop dat volgens het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet nog nader onderzoek moet worden gedaan naar de ibuprofen-kwestie (http://dpaq.de/c4DM4).

In België adviseert Gezondheid en Wetenschap, een door de Vlaamse overheid gefinancierde website, paracetamol te gebruiken bij koorts. Voor ibuprofen zien de Belgische deskundigen "helemaal geen plaats in de behandeling van een corona-infectie", ook al is er geen bewijs voor de in de Facebook-post beweerde schadelijke effecten (http://dpaq.de/8OTAZ).

Volgens de regering van Canada is er geen wetenschappelijk bewijs dat ibuprofen COVID-19-symptomen verergert. Het kabinet beveelt chronische patiënten die al ibuprofen gebruiken, aan dat te blijven doen. (http://dpaq.de/oxGG1).

De Britse regering stelt dat er tegenwoordig geen wetenschappelijk bewijs is dat ibuprofen en andere NSAID’s het COVID-19-ziektebeeld verergeren. Het kabinet in Londen heeft Britse wetenschappers gevraagd de kwestie nader te onderzoeken. De regering wijst erop dat de bijsluiters van sommige NSAID’s al waarschuwen dat deze medicijnen de tijdige ontdekking van de symptomen van de verergering van een infectie kunnen dwarsbomen. In afwachting van de resultaten van het onderzoek beveelt de regering patiënten met lichte symptomen aan paracetamol te gebruiken, tenzij hun arts ibuprofen voorschrijft (http://dpaq.de/fitkr).

---

Links:

Oorsprongelijke bijdrage op Facebook: https://www.facebook.com/maaike.rijniers/posts/2852035441508670 (archief: http://dpaq.de/YFPRc)

Ibuprofen-waarschuwing tijdens persconferentie van WHO-woordvoerder: https://www.youtube.com/watch?v=CBasjn-CQUo (archief: http://dpaq.de/C7QNj)

Amsterdammer dagblad Het Parool over paniekaankopen paracetamol: https://www.parool.nl/amsterdam/grote-run-op-paracetamol-je-doet-andere-mensen-tekort~bc285e57/?referer=https%3A%2F%2Fnews.google.com%2F

Intrekking van de WHO-waarschuwing: https://twitter.com/WHO/status/1240409217997189128?s=20 (archief: http://dpaq.de/FnWM9)

Euronews over Ierland: https://www.euronews.com/2020/03/18/coronavirus-fact-check-what-do-we-know-about-ibuprofen-and-covid-19 (archief: http://archive.vn/C8exb)

Verklaring Ierse medisch specialisten: https://twitter.com/IDSIreland/status/1239251915516645377 (archief: http://archive.vn/t9IPP)

Verklaring academisch ziekenhuis van Wenen: https://www.meduniwien.ac.at/web/en/about-us/news/detailsite/2020/news-im-maerz/alleged-research-results-of-the-wiener-uniklinik-around-the-covid-19-virus-are-fake-news/ (archief: http://dpaq.de/wPQ6g)

Tweet Franse minister van Volksgezondheid: https://twitter.com/olivierveran/status/1238776545398923264?s=20 (archief: http://dpaq.de/zfZlr)

Verklaring van het Europees Geneesmiddelenbureau: https://www.ema.europa.eu/en/news/ema-gives-advice-use-non-steroidal-anti-inflammatories-covid-19 (archief: http://dpaq.de/o5Tsf)

RIVD-advies over voorkeur voor paracetamol boven ibuprofen: https://www.rivm.nl/coronavirus/covid-19/vragen-antwoorden (archief: http://dpaq.de/p5GuH)

Verklaring Nederlandse apothekers over voorkeur voor paracetamol:
https://www.apotheek.nl/medicijnen/ibuprofen#belangrijk-om-te-weten-over-ibuprofen (archief: http://dpaq.de/c4DM4)

Vlaamse website Gezondheid en Wetenschap over voorkeur voor paracetamol: https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/mag-je-geen-ibuprofen-innemen-als-je-besmet-bent-met-het-coronavirus (archief: http://dpaq.de/8OTAZ)

Regering van Canada over ibuprofen blijven gebruiken:
https://healthycanadians.gc.ca/recall-alert-rappel-avis/hc-sc/2020/72633a-eng.php (archief: http://dpaq.de/oxGG1)

Paracetamol-aanbeveling van Britse regering: https://www.gov.uk/government/news/ibuprofen-use-and-covid19coronavirus

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: faktencheck@dpa.com