Geen Zweden betrokken

Bij raketaanval in Poltava vielen 51 doden

6.9.2024, 16:55 (CEST)

Oorlog is chaotisch, maar een vervalste screenshot kan niet dienen als bewijs voor de aanwezigheid van Zweedse militaire instructeurs in Poltava na een Russische raketaanval.

Twee Russische raketten kwamen op 3 september neer in Poltava in het noordoosten van Oekraïne. Een ziekenhuis en een militaire school werden daarbij getroffen, met grote gevolgen. Voorlopig staat de teller op 51 dodelijke slachtoffers en 235 gewonden. Onder hen zouden er ook Zweden zijn, militaire instructeurs die op de militaire school soldaten zouden opleiden. Een buitenlandse vrijwilliger, Britta Ellwanger, zou dat bevestigen op Facebook. Het nieuwtje circuleert vlot op sociale media in allerlei talen. Er is maar één probleem: er is helemaal niets van aan.

Beoordeling

Er zat geen enkele Zweed tussen de slachtoffers van de aanval op Poltava. Dat bevestigt het Zweeds ministerie van Buitenlandse Zaken. De bewering werd gedeeld door een bekend Russisch desinformatienetwerk en het bewijs is vervalst.

Feiten

Het geleverde bewijs voor de bewering? Een screenshot van een Facebookpost van ene Britta Ellwanger. Zij zou schrijven dat een vriend en studiegenoot uit Zweden omkwam in de aanval.

Britta Ellwanger is projectdirecteur in Oekraïne voor de Amerikaanse non-profitorganisatie For Peace. Zij bevestigde zelf op X dat haar woorden in de mond werden gelegd: "ik schreef deze post niet, de hele afbeelding is nep en zo gemaakt om er uit te zien als een screenshot van mijn Facebookpagina."

Het Zweeds ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigde via e-mail aan Deutsche Presse-Agentur (dpa) dat er geen enkele Zweed betrokken was bij de aanval in Poltava.

Momenteel zijn er geen Europese militairen in Oekraïne om troepen op te leiden, ondanks herhaaldelijke verzoeken vanuit Kiev. Eind augustus nog wees de EU zo'n vraag af, hoewel het beloofde 15.000 extra Oekraïense soldaten op te leiden in EU-landen "zo dicht mogelijk bij Oekraïne", aldus Josep Borrell, Hoge Vertegenwoordiger voor het buitenlandse beleid van de EU.

Bekend netwerk

De bewering werd verdeeld door Pravda, een Russisch desinformatienetwerk dat anti-Oekraïens nepnieuws verspreidt in verschillende Europese talen. Een Zweedse website van Pravda schreef erover, alsook een Russische krant.

(Stand van zaken: 06.09.2024)

Links

Facebookpost I, II & III (I, II & III gearchiveerd)

Frontnieuws (gearchiveerd)

NOS over de aanval in Poltava (gearchiveerd)

X-bericht Britta Ellwanger (gearchiveerd)

Over Britta Ellwanger (gearchiveerd)

EDMO over Pravda (gearchiveerd)

Desinformatie Zweedse Pravdasite en Russische krant (hier & hier gearchiveerd)

Artikel Reuters (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-belgium@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.