Internetgrap escaleert

Verkeerde beelden van dader aanslag Donald Trump verspreid

15.07.2024, 16:40 (CEST), laatst geüpdate: 15.07.2024, 18:38 (CEST)

Het maken van een (slechte) grap op internet heeft soms verstrekkende consequenties. Dat daar niet altijd goed over wordt nagedacht, moge duidelijk zijn.

Afgelopen zaterdag werd voormalig Amerikaans president Donald Trump beschoten tijdens een verkiezingsrally in Pennsylvania. Een man schoot herhaaldelijk richting het podium waar Trump zijn speech gaf. Daarbij kwam een iemand om het leven en twee mensen raakten gewond. Ook Trump werd geraakt aan zijn rechteroor, maar zijn situatie is niet kritiek. 

De FBI maakte intussen bekend dat de dader Thomas Matthew Crooks heet, een 20-jarige Amerikaan uit Pennsylvania. Op sociale media circuleren nu foto's en beelden in verschillende talen die Crooks zouden moeten voorstellen. De persoon in de video zegt bovendien dat hij Thomas Matthew Crooks zou heten en Republikeinen en Trump haat. Tonen de beelden echt de dader?

Beoordeling

De beelden die circuleren tonen niet Thomas Matthew Crooks, maar een X-gebruiker die zich voor de grap voordeed als de man. Hij verwijderde de berichten al snel, maar de grap haalde de realiteit in.

Feiten

Al vrij vlug na de aanslag communiceerde de FBI aan de media dat Thomas Matthew Crooks achter de feiten zat. Het gaat om een man van 20 afkomstig uit Bethel Park, een stad in het westen van Pennsylvania. De man zou geregistreerd staan als Republikein en geen strafblad bezitten. Wat de reden is achter de aanslag, wordt momenteel nog onderzocht

De foto's die in de nieuwsartikels van de man zijn bijgevoegd, lijken in de verste verte niet op de foto's en video die op sociale media rondgaan. De echte Thomas Matthew Crooks heeft namelijk geen gezichtsbeharing, wat puistjes en een eerder scherp gezicht, terwijl de man op sociale media wel baardbeharing heeft, bij hem van puistjes geen sprake is, en hij een iets ronder gezicht heeft. De tegenstelling tussen de haartooien van beide is wellicht nog het meest opvallende verschil: de echte Crooks heeft vrij kort en bruin haar, terwijl de andere man blond en golvend haar heeft.

Dat de man op sociale media dus niet de echte dader is moge wel duidelijk zijn, maar om wie gaat het dan wel?

Internetgrap ontspoort

Op X circuleren een resem aan berichten die over deze video en foto gaan. Dat is te achterhalen via een reverse image search. Een X-bericht van BBC journalist Shayan Sardarizadeh meldt dat de video komt van een X-gebruiker die "alsof deed dat hij de schutter was in een vreemde poging tot een grap". Intussen zou hij de video al verwijderd hebben.

Andere berichten geven dezelfde boodschap en voegen toe dat het om het kanaal @jewgazing zou gaan. Het kanaal dat momenteel onder die naam bestaat, toont echter de foto's en beelden niet. Die werden namelijk al verwijderd. 

Wel gaan nog screenshots rond van berichten die het kanaal kort na het posten van de video schreef. Zo schreef hij onder meer "ik heb een mop gemaakt, maar nu wordt het voor serieus aangenomen" en "ik had die video nooit moeten posten". 

Ten slotte zijn er ook nog heel wat gearchiveerde webpagina's te vinden waar de berichten van de afgelopen dagen wel nog te lezen zijn. Die tonen dat de man de video en foto's als grap postte. "Ik hoop dat ik op het nieuws kom" en "Ik zit zo in de problemen" schrijft hij bijvoorbeeld. 

Ook is een foto te zien die hij zelf postte met het bijschrift "de Trump schutter is geïdentificeerd". Waarna hij uiteindelijk schrijft dat hij "enkele posts zal moeten verwijderen". Dat het wel degelijk om de man achter het kanaal gaat, blijkt uit andere ongerelateerde recente foto's. De omslagfoto van zijn account toonde bovendien recent nog een foto van hem. 

Media nemen berichten over

Hoewel het hier om een grap gaat, zijn de consequenties van de feiten best groot. Naast het feit dat er verwarring is ontstaan over de identiteit van de dader, werden de beelden ook door meerdere kleinere nieuwssites overgenomen

(Stand van zaken: 15.07.2024)

Opmerking: Er zijn twee links toegevoegd

Links

Facebookpost & X-bericht (gearchiveerd I & II met video)

X-bericht (gearchiveerd)

Mededeling FBI (gearchiveerd)

VRTNWS over aanslag (gearchiveerd)

BBC en Reuters over aanslag (gearchiveerd I & II)

Gearchiveerde reverse image search

Berichten over video (gearchiveerd)

X-bericht BBC journalist (gearchiveerd)

Andere X-berichten I, II & III (gearchiveerd I, II & III)

X-account jewgazing (gearchiveerd)

Screenshot berichten (gearchiveerd)

Overzicht gearchiveerde pagina's I & II

Gearchiveerde berichten op zijn account I, II & III

Gearchiveerde ongerelateerde foto's I & II

Gearchiveerde eerdere omslagfoto

Nieuwssites met beelden I, II & III (gearchiveerd I, II & III)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-belgium@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.