Animatievideo bewijst niet dat hoofdtransplantaties kunnen

Een geslachtsverandering uitvoeren door meteen het hele lichaam te vervangen door een nieuw exemplaar: een video over hoofdtransplantaties doet de fantasie op hol slaan, zo blijkt uit deze Facebookpost. In een bijgevoegd filmpje wordt het concept aangeprezen als een oplossing voor mensen die met onoplosbare gezondheidsproblemen kampen, en zien we AI-robots de operatie uitvoeren die tot nu toe als onuitvoerbaar werd beschouwd. Kan het ditmaal dan wel?

Beoordeling

De video is gemaakt door de filmmaker Hashem Al-Ghaili, en is slechts aan animatie. Het toont niet aan dat het vandaag mogelijk is om een hoofd te transplanteren, en dus ook niet dat je op die manier van geslacht kan veranderen.

Feiten

Door op Google of YoutTube eenvoudigweg te zoeken naar 'head transplant' is al snel hetzelfde filmpje op YouTube te vinden. Op 21 mei 2024 werd het online gezet op het kanaal van Hashem Al-Ghaili, een Jemenitische filmmaker en wetenschapscommunicator. Bij de video staat ook een link naar de website van BrainBridge. Dit wordt gepresenteerd als een bedrijf, dat zich tot doel heeft gesteld hoofdtransplantaties te realiseren.

In hoeverre de organisatie hier werkelijk serieus mee bezig is, is vanuit de website niet goed op te maken. Zo lijkt het niet dat ze zamenwerken met universiteiten of andere onderzoeksinstellingen. Deutsche Presse-Agentur (dpa) zocht contact met BrainBridge voor meer achtergrond, maar kreeg tot op heden geen antwoord.

Op MIT Technology Review, een medium van het gerenommeerde Massachusetts Institute of Technology, is te lezen dat Alex Zhavoronkov, CEO van farmabedrijf Insilico Medicine, een van de sponsors is van deze video. Op zijn LinkedIn-pagina schrijft de man dat "hij erg blij was om te zien dat tientallen hoog aangeschreven wetenschappers en ingenieurs zich aanmeldden om het Brainbridge-team te versterken." In een commentaar op datzelfde bericht schrijft hij dat "de video enkel dient voor demonstratiedoeleinden." Het toont dus geen nieuw gerealiseerde techniek.

In hetzelfde artikel getuigt Al-Ghaili dat de mensen achter dit project eventueel bereid zijn om een haalbaarheidsstudie te financieren. Het is daarmee duidelijk dat het onderzoek naar hoofdtransplantaties slechts in deze eerste en onzekere beginfase zit.

Transplantaties - veel kan al, maar niet alles

Terwijl orgaantransplantaties al lang gangbaar zijn in de medische wereld, is het transplanteren van een menselijk hoofd - voor zover gedocumenteerd - nog nooit geprobeerd op een levende patiënt.

In 2017 beweerde de Italiaanse chirurg Sergio Canavero dat hij erin geslaagd was om een hoofdtransplantatie uit te voeren op twee lijken. Los van de ethische bezwaren, zijn de technische hindernissen altijd te groot en talrijk geweest om het in de praktijk uit te testen. Wel zijn er in de vorige eeuw experimenten geweest met honden en apen. Deze overleefden het niet.

Kweeklichamen

Op de website van BrainBridge staat dat men gebruik wil maken van kunstmatige baarmoeders, EctoLife genoemd, als de broedplaats voor "ethically-grown autologous unconscious bodies". Die kweeklichamen zouden dan dienen als donor, voor wie zijn of haar lichaam wil laten vervangen door een nieuw.

Hashem Al-Ghaili publiceerde in 2022 een animatievideo over dat EctoLife-concept. Het bleek pure fantasie te zijn. Deutsche Presse-Agentur publiceerde daarover toen een uitgebreide factcheck. Voor nu behoren ook de hoofdtransplantaties van BrainBridge nog tot de fantasie.

(Stand van zaken: 29.05.2024)