Voor daling van vertrouwen in Zelensky is geen bewijs

Berichten op sociale media delen in verschillende talen dat de Oekraïense president nog maar bij zeventien procent van de bevolking populariteit geniet. Onder militairen zou dat op twintig procent liggen. Die berichten worden verspreid sinds 20 mei, de dag waarop de ambtstermijn van Zelensky in vredestijd normaal zou aflopen.

Ook heelwat Russische bronnen sturen deze boodschap de wereld in, verwijzend naar een persbericht van de Russische inlichtingendienst waarin zou staan dat Europese en Amerikaanse opiniepeilingen dit aantoonden. In werkelijkheid hebben ze geen poot om op te staan.

Beoordeling

Enige bewijsvoering ontbreekt namelijk. De Amerikaanse en Europese opiniepeilingen waarnaar ze verwijzen zijn onvindbaar. Volgens recente Oekraïense peilingen zou het vertrouwen nog op zestig procent liggen. Ook een Amerikaanse opiniepeiling bevestigt dat.

Feiten

Alle berichten verwijzen naar een persbericht van de Russische inlichtingendienst (SVR) als bron voor hun informatie. Het persbureau van de SVR publiceerde hierover een bericht op 20 mei.

Daarin staat dat sociologische onderzoeken, uitgevoerd door Europeanen en Amerikanen, zouden aantonen dat het steunniveau voor Zelensky gedaald is naar zeventien procent bij burgers, en naar twintig procent bij militairen.

Van de zogenaamde onderzoeken is online geen spoor te vinden. Het persbericht verschaft hierover geen verdere informatie en een zoekopdracht in Google levert geen onderzoeken op die deze cijfers weergeven. 

Oekraïense en Amerikaanse cijfers spreken van een meerderheid

De meest recente cijfers die wél vindbaar zijn, tonen heel andere resultaten. Volgens een onderzoek van het Kyiv International Institute of Sociology (KIIS) in februari 2024 lag het vertrouwen in Zelensky toen nog op 64 procent. 

Per mail meldt uitvoerend directeur van het KIIS, Anton Hroesjetsky, aan Deutsche Presse-Agentur (dpa) dat er in april en mei wederom onderzoeken werden uitgevoerd. Daaruit blijkt dat het vertrouwen nog steeds rond de zestig procent ligt. Deze onderzoeken zijn nog niet openbaar gepubliceerd.

Het KIIS voerde de afgelopen jaren herhaaldelijk steekproeven uit. Zo bieden ze een overzicht van de evolutie van het vertrouwen in Zelensky van voor de oorlog tot nu. Daaruit blijkt dat het vertrouwen momenteel op het laagste niveau is sinds het uitbreken van de oorlog (toen negentig procent), maar dat is nog steeds een pak hoger dan wat in de sociale mediaberichten rondgaat.

Over de militaire cijfers van de SVR is Hroesjetsky stellig: van het leger zijn er momenteel geen betrouwbare cijfers voorhanden, aangezien het aantal militaire respondenten bij onderzoek slechts maximaal twee procent bedraagt. Dat is een te laag cijfers voor significante resultaten. Toch vertrouwt een meerderheid van de militairen Zelensky nog, stelt de directeur.

De cijfers van een andere Oekraïense sociologische organisatie en het IRI, een Amerikaanse non-profitorganisatie, liggen in dezelfde lijn voor maart en februari. Cijfers van deze organisaties werden in het verleden al vaak geciteerdin mediaberichten.

Aanblijven van Zelensky

Dat Zelensky voorlopig aanblijft als president heeft te maken met de staat van oorlog in het land. In de huidige situatie is de krijgswet van toepassing en dan mogen geen verkiezingen gehouden worden in het land. Zelensky mag zijn bevoegdheden blijven uitvoeren totdat een nieuwe president aantreedt.

Bovendien steunt de bevolking dit ook. Uit een opiniepeiling van het KIIS van februari 2024 vorig jaar bleek dat 69 procent van de bevolking vindt dat er pas na de oorlog gestemd moet worden voor een nieuwe president.

De legitimiteit van Zelensky bij de Oekraïense bevolking is dus op basis van de meest recente beschikbare informatie nog steeds een feit.

(Stand van zaken: 23.05.2024)