Geen link met ramp in Libië

Compilatievideo toont verschillende oude stormen

19.09.2023, 18:31 (CEST)

Het is een beproefd recept: eens een catastrofe de actualiteit domineert, duiken online beelden op die de catastrofe zouden tonen, maar er eigenlijk niets mee te maken hebben. De reden? Clicks.

Begin september werd Libië opgeschrikt door overstromingen die duizenden mensen het leven kostten. Dat storm Daniël, die verantwoordelijk was voor de dambreuken die deze overstromingen veroorzaakte niet min was, moet blijken uit beelden die de ronde doen op sociale media. Maar er zijn meerdere aanwijzingen om aan te nemen dat de beelden niet in Libië zijn gemaakt.  

Beoordeling

De beelden zijn een compilatie van stormen op verschillende plekken ter wereld, op verschillende tijdstippen. Ze hebben niets te maken met de recente overstromingen in Libië.

Feiten

De video toont een snelle opeenvolging van stormbeelden die duidelijk niet allemaal op dezelfde locatie gemaakt zijn. Deutsche Presse-Agentur (dpa) achterhaalde de origine van het merendeel van de beelden door op screenshots van de video te zoeken met behulp van Reverse Image Search. Een deel van de beelden toont echter een te kort fragment of heeft een te slechte beeldkwaliteit om geïdentificeerd te kunnen worden. 

De eerste tien seconden van de Facebookvideo zijn terug te vinden op TikTok, bij een account dat zich specialiseert in digitaal gecreëerde stormbeelden. Voor deze video maakte het account gebruik van YouTubebeelden die de ravage van orkaan Matthew in Florida in 2016 tonen. 

De volgende tien seconden tonen ook niet Libië, maar China. Via een zoektocht op de Chinese zoekmachine Baidu, zijn de beelden terug te vinden. In hogere kwaliteit valt te zien dat het bord boven op de kiosk Chinese tekens toont. De beelden tonen een storm die eind juli heeft plaatsgevonden bij Taihang Mountain Grand Canyon, in de provincie Shanxi. 

De exacte locatie van de sporthal die instort vanaf 0:46 kon dpa niet achterhalen. Versies van de beelden die de sporthal in de Chinese provincie Fuijan of Japan plaatsen staan echter wel al online van voor 10 september, toen de storm Daniël Libië teisterde. Ze kunnen die storm dan ook niet tonen. De video die claimt dat de beelden Japan tonen, bevat ook het beeld dat vanaf 0:56 in de Facebookvideo te zien is.

Het stadion dat vanaf 1:01 te zien is, is alvast ook in China. Het gaat om het Quanzhou Strait Sports Center Gymnasium in de stad Quanzhou. Daar kwam op 28 juli van dit jaar de tyfoon Doksuri aan land. In verschillende delen van de video, zoals 1:37 en 1:54 zijn Chinese tekens te herkennen. Dat is niet zo vreemd, aangezien China in juli drie tyfoons op evenveel weken tijd kreeg te verduren. 

Niet alle beelden komen echter uit China. Zoals hierboven uitgelegd toont het begin van de video Florida in 2016. Vanaf 2:27 is dan weer een tornado te zien in de Amerikaanse staat Kansas in 2022

Filippijnen in het Arabisch

Een reden waarom (foutief) zou kunnen aangenomen worden dat het hier om Libië gaat, is omdat er onderaan een beeld een woord in het Arabisch staat. Echter, het woord is de Arabische naam voor de Filipijnen. Dezelfde compilatievideo is namelijk op YouTube terug te vinden, met de claim dat het beelden toont vanop de Filipijnen

Het eerste deel van de compilatievideo is ook terug te vinden op YouTube met de vermelding dat het om China gaat, wat dus gedeeltelijk klopt. Deze video staat echter al sinds 9 september online. Storm Daniël richtte pas vanaf een dag later ravage aan in Libië. Hoewel dpa niet in staat was elke video van de compilatie te verifiëren, lijkt het er dus op dat geen enkel van de beelden Libië toont. 

(Stand van zaken: 19.09.2023)

Links

Gearchiveerde video

Facebookpost (gearchiveerd)

Artikel VRT NWS (gearchiveerd)

Reverse Image Search (gearchiveerd)

TikTokvideo (gearchiveerd, gearchiveerde video)

TikTokaccount (gearchiveerd)

YouTubebeelden (gearchiveerd, gearchiveerde video)

Locatie in Florida (gearchiveerd)

Baidu (gearchiveerd)

Douyinvideo (gearchiveerd, gearchiveerde video)

Weibo-bericht van Jiupai Nieuws (gearchiveerd)

Sporthal in Fuijan of Japan (gearchiveerd hier en hier, gearchiveerde video hier en hier)

Quanzhou Strait Sports Center Gymnasium (gearchiveerd)

Youtubebeelden Quanzhuo (gearchiveerd, gearchiveerde video)

Wat is een tyfoon? (gearchiveerd)

Artikels Reuters (gearchiveerd)

Bericht ABC News op X (gearchiveerd, gearchiveerde video)

Arabische Wikipediapagina Filipijnen (gearchiveerd)

Youtubevideo "Filipijnen" (gearchiveerd, gearchiveerde video)

Youtubevideo "China" (gearchiveerd, gearchiveerde video)

Over Storm Daniël (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-belgium@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.