Neptweet onder naam Marc Van Ranst creëert verwarring

Een screenshot van een Tweet zou aantonen dat de viroloog Marc Van Ranst publiekelijk excuses maakt voor zijn aanpak van de coronacrisis de afgelopen jaren. Is de bekende viroloog plots tot een nieuw inzicht gekomen? Nee; het blijkt eerder een voorbeeld dat aantoont dat een simpele vervalsing nog steeds veel sociale mediagebruikers op het foute been zet.

Beoordeling

De Tweet komt van een nepaccount, waarvan de naam inmiddels veranderd is in "Not Marc Van Ranst". De echte Van Ranst maakt op Twitter duidelijk dat het bericht niet van zijn hand is.

Feiten

Door de screenshot van de Tweet wat beter te bekijken, vallen direct enkele dingen op. Ten eerste is de Twitter-Handle "@vanransstmarc" misleidend: een snelle lezer ziet waarschijnlijk de dubbele "s" in de achternaam over het hoofd. Marc Van Ranst wordt met een enkele "s" geschreven.

Ten tweede staat naast de accountnaam "Marc Van Ranst" (hier overigens wel met enkele "s" geschreven) geen blauw vinkje, wat (op het moment van schrijven nog) het verificatiesymbool is bij Twitter. Dit symbool waarborgt de echtheid van bekende personen en bedrijven. Het symbool dat wel naast de nepaccountnaam staat, is de "fish cake with swirl" emoticon. Leuk, maar dit heeft verder geen enkele inhoudelijke betekenis.

Door de tekst uit de screenshot in Google te zoeken, is exact hetzelfde bericht op Twitter terug te vinden, gepost op exact dezelfde tijd (5 november 19.22) en nog steeds onder de unieke Twitter-handle "@vanransstmarc" plus het "fish cake with swirl" symbool. De profielnaam blijkt echter veranderd van "Marc Van Ranst" in "Not Marc Van Ranst". Volgens de profielbeschrijving is de gebruiker "not associated with the corona commission" en gaat het om "parody and sarcasm".

In het draadje onder de vervalste Tweet is een reactie van het werkelijke account van Van Ranst te vinden, waarin hij over de excuus-Tweet schrijft: "Die Tweet kwam van een fake account."

Nepaccounts op Twitter

Op Twitter is het nu duidelijk dat het bericht niet als de "echte Van Ranst" gezien moet worden. Dit neemt echter niet weg dat de screenshot, die eerder van het bericht genomen is en waarin de accountnaam nog niet veranderd is in "Not Marc Van Ranst", nog wel voor verwarring zorgt op andere sociale media, zoals Facebook.

Al sinds het begin van de coronapandemie is Van Ranst slachtoffer van nepaccounts die onder zijn naam foute beweringen de wereld in helpen, zie daarvoor bijvoorbeeld deze factcheck van Deutsche Presse-Agentur (dpa), waarin de echtheid van het account van Van Ranst via de verificatiebadge wordt bevestigd.

Nu Elon Musk het bedrijf Twitter eind oktober opkocht, is echter onduidelijk hoe de toekomst van het platform en de verificatie van gebruikers eruit zal zien. Musk heeft namelijk plannen een maandelijkse prijs aan het blauwe verificatiesymbool te plakken.

Dit zou kunnen betekenen dat de werkelijke identiteit achter een Twitteraccount niet meer relevant is, zolang de gebruiker in kwestie maar betaalt. Het is dus de vraag hoe lang de blauwe vinkjes nog voor betrouwbare informatie staan.

Een andere manier om te verifiëren of een sociale media-account authentiek is, kan via een externe website. Zo verwijst de persoonspagina van Van Ranst bij zijn uitgever ook naar zijn Twitteraccount. Dit is dan een goede reden om aan te nemen dat dit account dus wel degelijk van de echte Marc Van Ranst is.

(Stand van zaken: 7.11.2022)