Oude Sloveense foto is geen bewijs voor Oekraïense vuile bom

Wie een oorlog wil winnen, moet slim en soms zelfs snood uit de hoek komen. Dat is exact wat de Oekraïners zouden doen, aldus nieuwe Russische beschuldigingen. Ze zouden namelijk een 'vuile bom' aan het maken zijn om op de eigen bevolking af te vuren, om het vervolgens op de Russen te steken. Om die beschuldiging te staven deelde het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken op Twitter verschillende belastende foto's. Die worden op sociale media gretig overgenomen. Maar bewijzen die foto's wel effectief iets?

Beoordeling

De foto's gedeeld door het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zijn geen bewijs voor hun beschuldigingen. Het gaat om onder andere een Sloveense foto van 2010 en foto's van verschillende nucleaire terreinen in Rusland.

Feiten

Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken tweette op 24 oktober hun beschuldigingen. Als bewijs voor de allegatie dat Oekraïne vuile bommen aan het maken is, delen ze een foto van plastic zakken, gevuld met witte tubes. Die zouden de ontwikkeling van die vuile bommen moeten aantonen.

Er is maar één kink in de kabel: de foto is twaalf jaar oud en komt uit Slovenië. Dat bevestigde de Sloveense overheid zelf op Twitter. De foto is afkomstig van ARAO, het Sloveense agentschap voor het management van nucleair afval. Het toont rookdetectors en werd gebruikt bij presentaties van het ARAO. De foto is eveneens via Yandex terug te vinden op een Sloveense website, waar het werd geüpload in 2010 zoals te zien is in de URL.

Er is ook een visuele hint dat de foto niet uit Oekraïne komt. Op de plastic zakken staat het gele waarschuwingslabel voor straling met daaronder het woord 'radioaktivno'. Dat is Sloveens voor radioactief. In het Oekraïens is dat 'радіоактивний' oftewel radioaktyvny.

Allegaartje van foute foto's

De foto linksonder, onder de kop 'scientific research reactors', toont de kerncentrale van Belojarsk in Rusland. Het is via een reverse image search terug te vinden in ondere dit Russische nieuwsartikel dat over die kerncentrale gaat. Een andere foto met een verschillende invalshoek toont dezelfde installatie, die ook omschreven staat als zijnde de kerncentrale van Belojarsk.

De foto rechts daarvan toont een man in wit pak achter een veiligheidscabine. Deze komt dan weer uit Siberië en deze versie is gespiegeld van de originele foto. Het toont een medewerker in een fabriek in Novosibirsk. Daar maakt men allerlei onderdelen voor kerncentrales.

De foto linksboven toont wel degelijk een Oekraïense kerncentrale in Rivne. De herkomst van de foto daaronder, de zogenaamde 'radioactive waste storage sites', was niet definitief te achterhalen.

Wat is een 'vuile' bom?

Een vuile bom is een combinatie van een 'normaal' explosief materiaal (zoals dynamiet) gecombineerd met radiologisch materiaal. Het is geen nucleaire bom, dat een veel sterkere explosie veroorzaakt. Het is onder andere de angst die zo'n bom inboezemt, wat het wapen gevaarlijk maakt.

Na de Russische beschuldigingen heeft de Oekraïense overheid inspecteurs van het IAEA (International Atomic Energy Agency) uitgenodigd. Zij kregen toegang om twee nucleaire faciliteiten in Oekraïne te onderzoeken op de aanwezigheid van zulke vuile bommen.

(Stand van zaken: 1/11/2022)