Diverse beelden verknipt en onterecht gebruikt als CNN-bericht over oorlog in Oekraïne

Belazert CNN de boel met hun verslaggeving over de oorlog in Oekraïne? Zo lijkt het wel, aan de hand van een beeld dat gedeeld wordt op sociale media. Daar is een foto van een explosie te zien die zou dateren uit 2015 in Oekraïne. Deze zou nu opnieuw gebruikt worden door CNN. De informatiebanner onderaan leest "firey but mostly peaceful explosing in the Ukraine". Wat is hier aan de hand?

Beoordeling

De afbeelding is nep en werd nooit uitgezonden door CNN. Het gaat om een recent beeld uit Oekraïne waar een oude informatiebanner van CNN, oorspronkelijk uitgezonden in juni 2020, en een silhouette van president Biden op is geplaatst. Dat bericht ging een eigen leven leiden als meme. De foto toont geen expolsie in Oekraïne in 2015.

Feiten

Een aantal echte elementen zijn hier samen geplaatst om een fout geheel te creëren. Zo is er de foto zelf: die dateert niet uit 2015 maar is wel degelijk recent. De foto werd gemaakt door iemand in de regering van de Oekraïense president Zelensky in Kiev op 24 februari, de eerste dag van de oorlog. CNN gebruikte de foto, in de correcte context, in een foto-artikel dat nog regelmatig geüpdate wordt.

De foto werd ook bewerkt. Aan de linkerkant zijn de silhouetten van twee mensen en een hond te zien die niet aanwezig zijn op het origineel. Dat zijn niemand minder dan de Amerikaanse president Joe Biden, dr. Jill Biden en hun hond Commander. Zo blijkt via Google Lens. Zij speelden eind december 2021 met Commander op het strand in Delaware, de thuisbasis van de Bidens, in de originele foto.

En dan de banner onderaan het beeld met de zin "firey but mostly peaceful explosion in the Ukraine" (Vurige maar vreedzame explosie in Oekraïne). Gelijk valt op dat deze zin op niets slaat. Maar er zit wel een kern van waarheid in. In augustus 2020 gebruikte CNN de zin "fiery but mostly peaceful protests" om een protest in Kenosha (Wisconsin) te beschrijven. Dat kwam er nadat Jacob Blake, een zwarte man, in de rug werd geschoten door politie.

Ook die zin (vurig maar vredevol) is ietwat vreemd. Dat is dan waarschijnlijk ook waarom het uitgroeide tot een meme met talloze parodieën. De clip werd oorspronkelijk uitgezonden op 25 augustus 2020 en CNN kreeg er behoorlijk wat kritiek op.

Tenslotte is er nog een ander klein detail dat onmiddellijk duidelijk zou moeten maken dat de banner niet van februari 2022 kan dateren. De temperatuur voor New York staat er als 90 graden fahrenheit, oftewel 32 graden celcius. Onmogelijk warm voor New York in februari: het vroor zowat de helft van de maand.

Het is verre van de eerste keer dat op sociale media wordt geïnsinueerd dat de media in hun verslaggeving het conflict in Oekraïne overdrijft of zelfs dingen uitvindt. Dat schreef dpa al meermaals in een factcheck.

(Stand van zaken: 10/03/2022)