Man in fotocollage is veel, maar vooral een model

Tweemaal sterven, een PCR-test ondergaan en als dokter werken: deze persoon doet het allemaal in één week tijd. Althans, dat geloven verschillende Facebook- (hier en hier) en Twittergebruikers (hier en hier) die dezelfe fotocollage delen. In de bijschriften en commentaren is de teneur vaak dat de persoon in kwestie een crisisacteur is en dat "de media" de mensen dan ook voorliegen over de pandemie.

Beoordeling

De man in de fotocollage is een model en de foto's zijn stockfoto's. Het is dan ook geen geheim dat ze in scène zijn gezet. De collage toont niet aan dat de media mensen voorliegt over de coronapandemie, hoogstens laat ze zien hoe stockfotografie werkt.

Feiten

In de collage zien we dezelfde man, telkens in een andere rol. In de ene foto laat hij zich testen terwijl hij in een auto zit, dan ligt hij weer in een ziekenhuisbed of bekijkt een röntgenfoto. Ook blijkt hij in staat een rouwende jongen te troosten. Hoe komt het dat deze man in zo veel verschillende functies (die allen gerelateerd lijken aan COVID-19) voorkomt?

Deze fotocollage wordt recent (moment van schrijven: 10.12.2021) veel gedeeld op sociale media, telkens met bemerkingen over hoe deze foto's laten zien dat de pandemie in scène is gezet, of de media mensen voorliegt. Ze is echter niet nieuw en ongeveer een jaar geleden werd ze ook bijzonder veel gedeeld in heel Europa. 

In november 2020 werden er dan ook verschillende factchecks over geschreven, onder andere door dpa in Duitsland, Knack in België, Bufale.net in Italië, Mimikama in Oostenrijk en AFP in Nederland. Desondanks duikt ze nu opnieuw op.

De conclusie bij al deze checks is dezelfde: deze foto's zijn inderdaad allemaal in scène gezet, maar dat is geen complot. Het zijn namelijk stockfoto's en de man is een model.  

Stockfoto's zijn foto's die in een databank zitten en door media kunnen aangekocht worden om artikels te illustreren. Dit gebeurt vaak uit praktische overwegingen omdat bijvoorbeeld een krant niet over elk onderwerp meteen beeldmateriaal heeft. Deze stockfoto's dienen ter illustratie en maken het artikel visueel interessanter.

De foto's in de collage zijn terug te vinden in de databank van Adobe (1, 2, 3, 4, 5) en maken deel uit van een reeks foto's rond hetzelfde thema. De foto's zijn ook terug te vinden bij EyeEm (waar zichtbaar is dat een zekere Panyawat Boontanom de fotograaf is) en Shutterstock (waar nog meerdere foto's met hetzelfde model te vinden zijn.

Het is niet meteen duidelijk waarom deze collage een jaar nadat ze al door meerdere factcheckers is gecontroleerd weer opduikt. Maar net zoals vele posts op sociale media, valt ook deze redelijk eenvoudig te controleren door te kijken waar de originele beelden vandaan komen. Dat kan bijvoorbeeld met Google Reverse Image Search. 

(Stand van zaken: 10.12.2021)