Uit foto's van Vrijheidsbeeld is geen conclusie te trekken over de stijging van de zeespiegel

Lady Liberty in New York prijkt op twee afbeeldingen onder elkaar, één in zwart-wit en de andere in kleur. "Zoek t verschil in 100 jaar zeespiegel 1920-2020", staat er boven geschreven. "Hier zal het land omhoog gestuwd zijn", schrijft een Facebookgebruiker er bij (hier en hier gearchiveerd). Maar zijn deze beelden inderdaad bewijs dat het wel meevalt met de zeespiegelstijging?

Beoordeling

Op basis van foto's is onmogelijk een verandering in de zeespiegel na te gaan. Ze kunnen een vertekend beeld geven aan de hand van wanneer op de dag de foto werd genomen. In werkelijkheid steeg de zeespiegel ongeveer twintig centimeter de laatste honderd jaar.

Feiten

De oude foto dateert uit 1917, niet 1920, en werd destijds gemaakt door W.L. Drummond. Wanneer precies de jongere van de twee foto's werd genomen is onduidelijk: een exacte bron is niet te vinden. De twee foto's lijken ruwweg wel vanuit dezelfde hoek te zijn genomen en het waterpeil lijkt inderdaad lager in de jongere foto.

Dat is niet voldoende om te kunnen concluderen dat de zeespiegel in New York gedaald is in de laatste honderd jaar. De foto's kunnen namelijk een zeer vertekend beeld geven en zijn geen wetenschappelijk accuraat middel om variaties in zeespiegel te meten.

"Waterpeil varieert sterk op basis van de getijden", vertelt klimaatwetenschapper Samuel Helsen aan Deutsche Presse-Agentur (dpa). En inderdaad: doorheen de dag fluctueert het waterpeil in dat gebied met ongeveer anderhalve meter. "Dat betekent dus als je een foto neemt wanneer het eb is en eentje wanneer het vloed is, dat een heel ander plaatje kan opleveren", aldus Helsen.

Hoewel het niet bekend is wanneer op de dag de twee foto's werden genomen, zou dat het visueel zichtbare verschil kunnen verklaren. Zeker als je dat contrasteert met de werkelijke stijging van het zeeniveau in Manhattan.

De metingen begonnen in 1855 en sindsdien is het waterpeil in New York met ongeveer 2.88 millimeter per jaar gestegen. Een verschil dat niet zichtbaar zou zijn met het blote oog op een foto.

Zelfs uitgezoomd over een eeuw is het cijfer klein naast de dagelijkse verschillen die veroorzaakt worden door de getijden en is het iets dat niet door een camera kan worden vastgelegd. "Op die 100 jaar is het globaal gemiddelde zeeniveau met ongeveer 20 centimeter gestegen, nog altijd klein tegenover de getijden", zo zegt klimatoloog aan de VUB Philippe Huybrechts.

Kortom, de foto's laten niet toe een conclusie te trekken over de New Yorkse zeespiegel. "Om de variaties in het zeeniveau in kaart te brengen maken we gebruik van heel wat meetmethodes, maar zeker geen foto's", vult Helsen aan. Maar hoe dan wel? Peilschalen langs de kust en satellieten klaren die job.

(Stand van zaken: 19/11/2021)