Al meer dan 132.000 coronadoden in Italië

Het Italiaans gezondheidsinstituut zou het officiële COVID-19-dodental drastisch hebben aangepast, van 130.000 naar minder dan 4.000. Dat bericht circuleert op sociale media, waaronder Facebook (voorbeelden hier en hier). Ook de website Dissident One pikte het bericht op. De Italiaanse krant Il Tempo wordt doorgaans als bron gegeven.

Beoordeling

Het bericht is fout. Een rapport van het Italiaans gezondheidsinstituut ISS concludeerde dat 2,9% van de overleden coronapatiënten geen comorbiditeiten had. Maar dat wil niet zeggen dat de overige 97,1% stierven door hun onderliggende aandoeningen.

Feiten

Aan de basis van het bericht ligt een artikel van de Italiaanse krant Il Tempo dat verscheen op 21 oktober 2021. Zij schrijven over een rapport dat het Istituto Superiore di Sanità (ISS, vergelijkbaar met het Belgische Sciensano of Nederlandse RIVM) twee dagen eerder publiceerde.

Daarin staat dat van alle COVID-19-patiënten die overleden in Italië sinds het begin van de pandemie er 2,9% geen enkele comorbiditeit of onderliggende aandoening had (pagina 3).

Daarop zegt Il Tempo: "Dus van de 130.468 overlijdens opgenomen in de officiële statistieken op het moment van schrijven van het verslag zouden er slechts 3.783 te wijten zijn aan de kracht van het virus zelf." Dat staat nergens in het rapport van het ISS en is volledig de interpretatie van de auteur van het stuk in Il Tempo.

Die conclusie is nogal kort door de bocht. Dat zegt Graziano Onder, één van de auteurs van het rapport, ook in een artikel in een andere Italiaanse krant, La Repubblica. "De interpretatie van de gegevens is onjuist". Hij benadrukt hoe in veel van de gevallen de patiënten inderdaad een aandoening hadden, maar in essentie in goede gezondheid waren en nog vele jaren hadden kunnen leven.

De meest voorkomende comorbiditeit in het rapport is een hoge bloeddruk (65,8%), gevolgd door diabetes en ischemische hartklachten. "Behalve in zeldzame dramatische situaties leidt een hoge bloeddruk niet tot de dood. Het zijn ziektebeelden waarmee men tientallen jaren kan leven, zoals diabetes", aldus Onder. Kortom: indien die mensen geen COVID-19 kregen, hadden ze hoogstwaarschijnlijk nog geleefd. COVID-19 is dus wel degelijk de doodsoorzaak. In werkelijkheid stierven er in Italië 132.551 mensen door COVID-19.

Het is niet de eerste keer dat een gelijkaardig bericht online de ronde doet. Het is een persistent geluid op sociale media dat mensen met onderliggende aandoening en COVID-19 stierven aan hun aandoeningen, niet aan corona. In de herfst van 2020 schreef dpa (Deutsche Presse-Agentur) al over een gelijkaardige claim in de VS.

In de realiteit dragen deze comorbiditeiten bij aan het risico dat zo'n patiënt bezwijkt aan het coronavirus, maar het is niet de directe oorzaak van hun overlijden. Zonder COVID-19 hadden deze mensen nog jaren, zo niet decennia langer kunnen leven.

(Stand van zaken: 11/11/2021)