Foute conclusie over onderzoek naar overdracht deltavariant bij gevaccineerden

10.9.2021, 18:00 (CEST)

Een studie van de prestigieuze universiteit van Oxford zou hebben aangetoond dat gevaccineerden die alsnog besmet geraken met het SARS-CoV-2-virus 251 keer meer virale lading dragen dan ongevaccineerden. Met andere woorden: ze zouden veel besmettelijker zijn. De studie zou verschenen zijn in het toonaangevende medische tijdschrift The Lancet. Het nieuws wordt gedeeld op Facebook (zoals hier gearchiveerd) en werd ook opgepikt door websites als Xander en Dissident One (hier en hier gearchiveerd).

Beoordeling

De studie bestaat echt, maar de conclusies die er uit worden getrokken zijn fout. De onderzoekers kwamen tot de conclusie dat de gevallen van een doorbraakinfectie met de deltavariant een 251 keer hogere virale lading hadden dan besmettingen met de andere varianten die in het voorjaar van 2020 circuleerden. Het gaat dus over de besmettelijkheid van de deltavariant, niet over het relatieve verschil tussen (on)gevaccineerden.

Feiten

De studie bestaat echt en is momenteel een preprint die verscheen in The Lancet. Dat wil zeggen dat het nog niet onderworpen werd aan een peerreview. De paper gaat uit van artsen en onderzoekers verbonden aan het ziekenhuis voor tropische ziektes en de Oxford University Clinical Research Unit in Ho Chi Minhstad, Vietnam. Het bestudeert doorbraakinfecties bij gezondheidsmedewerkers in dat ziekenhuis. Zij liepen een besmetting op na inenting met het AstraZenecavaccin.

De conclusie: de deltavariant zorgt voor een grotere virale lading dan andere varianten, zelfs bij mensen die reeds gevaccineerd zijn. De virale lading is het aantal virusdeeltjes dat aanwezig is in de afgenomen staal en duidt de besmettelijkheid aan. Het is dus de besmettelijkheid van de deltavariant waarover wordt geschreven en niet een verschil in besmettelijkheid tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden.

Dat bevestigden de auteurs van de studie zelf ook in een persbericht nadat hun paper werd gebruikt om er foute conclusies uit te trekken. Claimen dat besmette gevaccineerden 251 keer meer virale lading bij zich dragen dan ongevaccineerden is een "misrepresentatie van de data", zo zeggen ze.

Maar wat zegt die data dan precies? In het ziekenhuis met 900 medewerkers testte 69 gezondheidsmedewerkers positief voor SARS-CoV-2 na vaccinatie. Van hen namen er 62 deel aan de studie. Van die groep werd er bij 23 een volledige genoom-sequentie opgemaakt die bevestigde dat ze besmet waren met de deltavariant. Er werd ook nog opgemerkt dat de virale lading 251 keer hoger waren dan de virale ladingen die aanwezig waren bij besmettingen in maart en april 2020.

Kortom, het is fout om de studie aan te halen als bewijs dat gevaccineerden die alsnog besmet geraken met het SARS-CoV-2-virus een pak besmettelijker zijn dan zij die niet gevaccineerd zijn.

(Stand van zaken: 10/09/2021)

Links

Facebookpost (gearchiveerd)

Dissident One (gearchiveerd)

Xandernieuws (gearchiveerd)

Preprint van de studie in The Lancet (gearchiveerd)

Preprint van de studie - volledig

Persbericht over desinformatie rond de studie (gearchiveerd)

Over de Oxford University Clinical Research Unit (gearchiveerd)

Gezondheid en Wetenschap over besmettelijkheid, virale lading en deltavariant (gearchiveerd)

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com