Een kerstmuts is geen hoofddoek: Engie publiceerde geen "moslims first"-reclame

De website 't Scheldt wees op 24 december met de vinger naar een reclamecampagne van energiemaatschappij Engie Electrabel. "Moslims first. Zo wenst Uw nutsbedrijf U een gelukkig nieuwjaar", schrijft 't Scheldt. Daarmee verwijst het blad, dat zichzelf satirisch noemt, naar een kind dat wordt afgebeeld en een hoofddoek zou dragen, maar is die verwijzing wel terecht?

BEOORDELING: Een zoekopdracht naar de afbeelding toont aan dat het kind een (te grote) kerstmuts draagt en geen hoofddoek. Gezien de jonge leeftijd van het kind is het ook eerder onwaarschijnlijk dat het om een hoofddoek zou gaan. Het bericht is daarom - naast fors polariserend - misleidend en onwaar.

FEITEN: "Volgens de doelgroepmarketing-afdeling van Engie, de grootste energiemaatschappij ter wereld, kleurt Vlaanderen niet blauw, bruin, groen, geel of oranje, nee Vlaanderen kleurt moslim", begint het artikel in 't Scheldt. Dat concludeert de auteur op basis van de afbeelding die Engie zou hebben gebruikt voor hun reclamecampagne. Engie bevestigt aan de redactie van dpa dat de reclameposter deel uitmaakt van hun campagne. "Hij komt uit de nieuwsbrief voor onze klanten", zegt woordvoerder Hellen Smeets.

Dat verklaart meteen waarom je de afbeelding niet meteen op Google zal terugvinden met het logo van Engie. Wel levert een zoekactie een ander opvallend resultaat op: de stockfoto van Getty Images toont een jong meisje met een (te grote) kerstmuts op, geen hoofddoek. Engie laat weten dat de afbeelding ook zo bedoeld was, "maar door die grafische lijn aan de rechterkant zien sommige mensen er blijkbaar een hoofddoek in", besluit Smeets. Verder laat de energieleverancier weten dat ze diversiteit steeds omarmen, maar dat ze liever niet ingaan op deze onnodige polemiek.

Een diepere zoekopdracht in de stockfoto's van Getty Images toont datzelfde meisje in verschillende afbeeldingen, waar de kerstmuts nog duidelijker zichtbaar is. Dat herken je onder meer aan het gezicht, maar ook de pyjama en de moedervlek van het kind op de foto. Er is dus duidelijk sprake van een kerstmuts, niet van een hoofddoek.

De verwarring is hoe dan ook begrijpelijk; door die lijn aan de rechterkant is de vorm van een hoofddoek zichtbaar. Toch is er een ander element in de afbeelding dat aantoont waarom het eerder onwaarschijnlijk is. Moslima's beginnen doorgaans pas een hoofddoek te dragen zodra ze voor het eerst ongesteld zijn (al bestaan daar uitzonderingen op). Dat moment kenmerkt de volwassenheid, de overgang van meisje naar vrouw. Het kind op de foto lijkt nog te jong om zich in die levensfase te bevinden.

't Scheldt profileert zich actief als satirische website voor "mensen met rechtse gedachten, linkse gedachten, rechtdoor gedachten, Vlaamse gedachten en stoute gedachten". In dit geval slaat de satire niet op verzonnen nieuws, maar eerder op (extreme en groffe) maatschappelijke kritiek. Kortom, hoewel de verwarring enigzins begrijpelijk is, trekt 't Scheldt foute conclusies uit een onschuldige reclamecampagne. Het artikel is daarom - naast fors polariserend - misleidend en onjuist.

---

Links:

Bericht op Facebook: https://www.facebook.com/682842165445702/photos/a.722807271449191/1241495116247068/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/RvI2v)

Artikel t'Scheld (gearchiveerd): https://web.archive.org/web/20201225054628/https://www.tscheldt.be/moslims-first-zo-wenst-uw-nutsbedrijf-u-een-gelukkig-nieuwjaar/

Stockfoto Getty Images: https://www.gettyimages.dk/detail/photo/little-girl-with-gift-royalty-free-image/499596648?adppopup=true (gearchiveerd: http://dpaq.de/jVhri)

Stockfoto 2 Getty Images: https://www.gettyimages.dk/detail/photo/little-girl-with-gift-royalty-free-image/499723376?adppopup=true&uiloc=thumbnail_same_series_adp (gearchiveerd: http://dpaq.de/ikfim)

Stockfoto 3 Getty Images: https://media.gettyimages.com/videos/little-girl-with-gift-video-id875755698?s=640x640 (gearchiveerd: http://dpaq.de/B1gkM)

Al Yaqeen hoofddoek: https://www.al-yaqeen.com/va/wanneer-begint-het-dragen-van-een-hoofddoek/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/PQdms)

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-belgium@dpa.com