Geen enkel bewijs dat coronavaccin vruchtbaarheid beïnvloed

Het coronavaccin van farmaceut Pfizer zou vrouwen onvruchtbaar maken. Dat zegt een 'hoofd van Pfizer research', wiens uitspraak flink wordt gedeeld op sociale media. De oorzaak? Het spike-eiwit van SARS-CoV-2 lijkt op een eiwit genaamd syncytin-1. Dat eiwit is belangrijk voor de ontwikkeling van de placenta bij een zwangerschap. Het lichaam zou na vaccinatie de twee verwarren, wat een immunoreactie uitlokt tegen dat eiwit met onvruchtbaarheid tot gevolg. 

BEOORDELING: Er is geen enkel bewijs dat een mRNA coronavaccin tot onvruchtbaarheid in vrouwen zou leiden. Het klopt wel dat er weinig tot geen klinische data over het vaccin bij zwangere vrouwen is, waardoor zij het ook niet zullen toegediend krijgen.

FEITEN: "De theorie is een compleet verzinsel," vertelt immunoloog Adrian Liston, die vroeger verbonden was aan de KUL en nu aan het Babraham Institute in Cambridge. 

Om te begrijpen waarom moeten we eerst de taal van eiwitten begrijpen. "Er zijn 20 aminozuren, die elk een letter kregen. Elk eiwit bestaat uit een code van 'letters' van aminozuren. De volgorde daarvan is belangrijk," legt Liston uit.

Als je de codes van het menselijke eiwit syncytin-1 en het spike-eiwit van SARS-CoV-2 met elkaar vergelijkt (via deze website kan je dat doen) is er "geen homologie, het zijn twee compleet verschillende frequenties," verduidelijkt Liston.

"Om een kans te hebben op kruisreactiviteit moet er een overlapping zijn van 8 tot 20 identieke aminozuren. En die specifieke frequentie moet ook nog eens immunostimulerend zijn, hetgeen in 99% van de gevallen niet zo is". In het geval van deze twee eiwitten is de grootste overlapping er een van 2 tot 3 aminozuren.

Kortom: er is geen enkel bewijs dat een coronavaccin een immunoreactie tegen het eiwit syncyticin-1 zou uitlokken, laat staan dat het zorgt voor onvruchtbaarheid. Het hele verhaal wordt ook erg duidelijk uitgelegd op Twitter door een Britse immunoloog, inclusief andere voorbeelden van kleine overlappingen in eitwitten die geen effect hebben.

Er zijn ook al verschillende studies gedaan naar het effect van COVID-19 op zwangere vrouwen. "Een zwangere vrouw met COVID-19 zal een immunoreactie op het spike-eiwit aanmaken. De studies wijzen er op dat er geen ongewenste effecten op een zwangerschap zijn," zegt Liston.

Hoe dan ook: zwangere vrouwen zullen het vaccin (voorlopig) niet krijgen. Op 8 december 2020 werden in het Verenigd Koninkrijk de eerste mensen ingeënt met het coronavaccin van Pfizer. Naar aanleiding daarvan werd de bijsluiter bekendgemaakt. Daarin staat op pagina 5 expliciet dat het vaccin in eerste instantie niet zal worden toegediend aan zwangere vrouwen. Hetzelfde geldt ook voor vrouwen die borstvoeding geven. De reden hiervoor is dat er op dit moment amper klinische data over het effect van het vaccin bij zwangere vrouwen beschikbaar is.

De bron van de claim is Mike Yeadon. Het bewuste artikel op de webiste Health and Money News werd ondertussen offline gehaald, maar werd gearchiveerd. Yeadon werkte inderdaad voor Pfizer maar verliet het bedrijf 9 jaar geleden. Dit jaar heeft hij zich ontpopt tot lockdownscepticus. Zijn uitspraken werden al meermaals door factcheckers onder de loep genomen.

---
Links: 

Facebookpost: https://www.facebook.com/filip.peters.161/posts/127268265826742 (gearchiveerd: http://dpaq.de/u42y1)

Studies over zwangerschap en COVID-19: 
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7677755/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/Ridfh)

https://link.springer.com/article/10.1007/s00404-020-05848-0 (gearchiveerd: http://dpaq.de/aCE72)

https://www.ajog.org/article/S0002-9378(20)31177-7/pdf (gearchiveerd: http://dpaq.de/4wGR2)

Persbericht Pfizer: https://www.pfizer.com/news/press-release/press-release-detail/pfizer-and-biontech-conclude-phase-3-study-covid-19-vaccine

VRT eerste inentingen in VK: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/12/08/90-jarige-margaret-krijgt-eerste-coronavaccin-in-verenigd-konink/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/EvR7d)

Bijsluiter en info voor dokters vaccin Pfizer: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/941452/Information_for_healthcare_professionals.pdf (gearchiveerd: http://dpaq.de/nTpKV)

Bron artikel Health and Money News (gearchiveerd: http://dpaq.de/VQeef)

Over Adrian Liston: https://www.kuleuven.be/wieiswie/nl/person/00061929 (gearchiveerd: http://dpaq.de/Kc2D7) en https://www.babraham.ac.uk/our-research/lymphocyte/adrian-liston (gearchiveerd: http://dpaq.de/dxfQo)

Twitter thread van immunoloog Andrew Croxford: https://twitter.com/andrew_croxford/status/1334593606196187136 (gearchiveerd: http://dpaq.de/R9BW6)

Eiwit sequentie SARS-CoV-2: https://www.uniprot.org/uniprot/P0DTC2 (gearchiveerd: http://dpaq.de/MrEif)

Eiwit sequentie syncytin-1: https://www.uniprot.org/uniprot/Q9UQF0 (gearchiveerd: http://dpaq.de/65IFB)

Vergelijking van de twee eiwitten: https://web.expasy.org/sim/

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-belgium@dpa.com