Er is geen bewijs dat roken en nicotine je beschermen tegen Covid-19

Helpt roken tegen Covid-19? Daar lijkt het alvast wel op, schrijft een Facebookgebruiker. Daarvoor deelt hij een blogpost, waarin wordt gesuggereerd dat rokers minder snel ernstig ziek worden dan niet-rokers. "Slechts 5% van de patiënten zijn rokers, de overige 95% zijn niet rokers", valt er te lezen. Maar beschermt nicotine je echt tegen Covid-19?

BEOORDELING: Het valt voorlopig niet te zeggen of nicotine je echt kan beschermen tegen het coronavirus. De Franse studie toont aan dat er inderdaad minder rokers zijn in een groep mensen besmet met het coronavirus, maar andere studies tonen het tegenovergestelde. Experts waarschuwen om niet te roken of nicotinepleisters te gebruiken tegen het nieuwe coronavirus.

FEITEN: De theorie dat roken je zou kunnen beschermen tegen het nieuwe coronavirus circuleert al sinds begin april op sociale media en werd al meerdere keren onder de loep genomen. Ook dpa ontkrachtte een tijd geleden de misleidende stelling. Hoewel er geen bewijs is voor de nicotinepiste, is het volgens experts zeker dat mensen die roken juist slechter reageren op het virus.

"We weten uit onderzoek met zekerheid dat roken nadelige gevolgen heeft voor de werking van het hart, de bloedvaten en de longen", aldus Prof. Dr. Steven Van Gucht, hoofd van de dienst virologie bij Sciensano. In een vorige dpa-factcheck waarschuwde hij al voor de kwalijke gevolgen van roken: "Daardoor is het risico op meer ernstige gevolgen van het coronavirus een stuk hoger. Het idee dat roken en nicotine in het bijzonder beschermend zouden werken is dus puur hypothetisch. We raden zeker af om te roken of nicotinepleisters te plakken."

Maar waar komt die theorie dan vandaan? De Franse studie waarnaar het bericht verwijst, bestaat inderdaad. In het onderzoek werden twee groepen besmette patiënten met elkaar vergeleken: één groep van 343 deelnemers, die in het ziekenhuis werden opgenomen met gezondheidsproblemen, en één groep van 139 mensen die niet werden opgenomen. Een totaal van 482 deelnemers, zoals gezegd in de blogpost.

In beide groepen waren er telkens slechts 5 procent rokers. In verhouding met het gemiddeld aantal rokers in de Franse bevolking (20 procent) ligt dat cijfer opvallend lager. Daaruit besloten de onderzoekers dat roken een bescherming zou kunnen bieden tegen het coronavirus door de werking van nicotine en dat een opgelegde rookstop tijdens een hospitalisatie de gezondheidstoestand van de slachtoffers kan verergeren. Maar vormde die studie een sluitend bewijs?

Verschillende onderzoekers hebben hun twijfels geuit over de claims. Naar aanleiding van de Franse hypothese gaf de Duitse Federale Vereniging van Pneumologen, Slaap- en Beademingsspecialisten (BdP) zelfs een dringend advies tegen het roken en gebruik van nicotinepleisters en andere vervangende stoffen zonder medisch advies als preventie tegen Covid-19. Een Chinees onderzoek kwam zelfs met een tegenovergestelde conclusie.

Zulke studies worden getypeerd als waarnemend onderzoek. Kortom, het is niet mogelijk om daar oorzakelijke verbanden uit af te leiden, ziet ook Steven Van Gucht. "Er kunnen nog veel andere factoren een rol spelen. Het kan bijvoorbeeld dat rokers vaker buitenstaan dan binnen en daardoor minder snel besmet raken. Chinese onderzoekers hebben dat als eerste beschreven in een waarneming, maar daarmee is het nog geen onderzoek." Bovendien werd de Franse studie niet gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift en is ze niet peerreviewed.

In conclusie, hoewel het niet uitgesloten is dat nicotine een beschermend effect kan hebben tegen een Covid-19 besmetting, is zulk verband nog niet aangetoond. Het is zeker en vast niet aangeraden om te beginnen roken. De beweringen van de Facebookgebruiker zijn daardoor misleidend en fout. Stoppen met roken is altijd een goede maatregel om gezondheidsproblemen rond het nieuwe coronavirus te vermijden.

---

Links:

Facebookbericht: https://www.facebook.com/groups/266179167887195/permalink/397216858116758 (gearchiveerd: http://dpaq.de/Elneu)

Blogpost NatuurLijf: https://natuurlijf.com/beschermt-nicotine-tegen-covid-19-rokers-lijken-minder-snel-dan-niet-rokers-ernstig-ziek-te-worden-van-het-virus/?fbclid=IwAR0N4BLT6zq1eD_eNezHkKKl48bs6VH24-fy3pnPH9XZ5sXBEKfXOg5V87c(gearchiveerd: http://dpaq.de/JnHFF)

Factcheck Gezondheid en Wetenschap: https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/beschermt-roken-tegen-het-coronavirus (gearchiveerd: http://dpaq.de/fEzkr)

Factcheck VRT NWS: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/03/12/misleidendeinfoopsocialemedia/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/Sk3tJ)

Franse studie: https://www.qeios.com/read/WPP19W (gearchiveerd: http://dpaq.de/dIQmJ)

Eurostat rokers: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Tobacco_consumption_statistics (gearchiveerd: http://dpaq.de/qvIdH)

BdP persbericht: https://www.presseportal.de/pm/64712/4588445 (gearchiveerd: http://dpaq.de/ai5WE)

Chinees onderzoek: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32385628/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/L9ZDK)

Peer review KU Leuven: https://www.kuleuven.be/onderwijs/evalueren/peerreview (gearchiveerd: http://dpaq.de/g5EdT)

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-belgium@dpa.com