C.S. Lewis schreef niet over angstige zielen

Een fragment uit een boek van de Engelse schrijver C.S. Lewis uit 1941 over een gesprek tussen een jongeman en de duivel wordt gedeeld op Facebook (gearchiveerd). Het gesprek gaat over hoeveel zielen de duivel naar de hel heeft kunnen halen omdat zij angst hebben om ziek te worden. De duivel vertelt hoe mensen hun vrijheid opgaven, nooit meer het huis verlieten en geen vrienden en familie meer bezochten. Op het eerste gezicht lijkt het griezelig toepasselijk op de globale situatie van 2020 en de coronapandemie. Maar schreef C.S. Lewis – vooral gekend voor De Kronieken van Narnia – effectief deze woorden?

BEOORDELING: Er is geen enkel bewijs dat het citaat afkomstig is van C.S. Lewis. 

FEITEN: Het boek waaruit het gesprek afkomstig zou zijn is "Het advies van een oude duivel aan een jongere" uit 1941. De titel is alvast fout. The Screwtape Letters ("Brieven uit de hel" in het Nederlands) werd voor het eerst gepubliceerd in 1942. Een jaar eerder werd het serieel gepubliceerd in een religieuze krant. Het is een briefroman waarin een oudere duivel, Screwtape, advies geeft aan zijn neef, de jongere duivel Wormwood. Daar maakt de post ogenschijnlijk allusie naar.

In The Screwtape Letters is het citaat uit de Facebookpost echter nergens te bespeuren. Er werden ook al Engelstalige factchecks aan gewijd. Een website die gewijd is aan de Engelse auteur schrijft ook dat het citaat niet van Lewis afkomstig is. Het is verre van de eerste keer dat citaten onterecht aan hem werden toegeschreven. Er werd zelfs een boek over geschreven.

De afbeelding die bij de post geplaatst wordt werd genomen in de jaren '30 in Japan door fotograaf Horino Masao en is getiteld "Gas Mask Parade, Tokyo." Opnieuw is er geen enkele connectie met C.S. Lewis of de coronapandemie.

---

Links:

Facebookpost: https://www.facebook.com/jonathan.siwinski/posts/10225566391853734 (gearchiveerd: http://dpaq.de/Hjlgk)

Over The Screwtape Letters: https://www.britannica.com/topic/The-Screwtape-Letters (gearchiveerd: http://dpaq.de/0eZmb)

The Screwtape Letters (pdf): http://www.samizdat.qc.ca/arts/lit/PDFs/ScrewtapeLetters_CSL.pdf (gearchiveerd: http://dpaq.de/ncxSi)

Factcheck USA Today: https://eu.usatoday.com/story/news/factcheck/2020/06/30/fact-check-1942-c-s-lewis-so-many-souls-quote-fake/3284214001/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/EJ0gt)

Factcheck van essentialcslewis.com: http://www.essentialcslewis.com/2020/06/20/ccslq-55-another-fake-screwtape-quote-souls-to-hell/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/Z0f7T)

Boek "The Misquotable C.S. Lewis": https://www.amazon.com/Misquotable-C-S-Lewis-Actually-Matters-ebook/dp/B07CGR7KH5 (gearchiveerd: http://dpaq.de/LPV8m)

Over de foto 'Gas mask parade, Tokyo': https://vintagenewsdaily.com/gas-mask-parade-tokyo-1936/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/81SAQ)

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-belgium@dpa.com