Alcoholgel in een auto kan niet zomaar brand veroorzaken

Kan een flesje ontsmettingsalcohol door de hitte ontploffen of ontbranden in de auto? Volgens een post op Facebook die de voorbije dagen gretig gedeeld wordt, is dat mogelijk. Een Belgische gebruiker beweerd in een post op Facebook op 8 mei 2020: "Opletten met flesje ontsmettingsalcohol in de auto, dit kan er gebeuren als je auto enige tijd in de zon staat pas er dus ook mee op om dit in jullie campers niet in de zon te zetten!" Het "bewijs" wordt geleverd met een foto waar je de grote schade kan zien die de explosie of brand zou veroorzaakt hebben. (http://dpaq.de/H3pAT)

BEOORDELING: De claim dat een flesje ontsmettingsalcohol in de auto door de hitte kan ontploffen of in brand vliegen is onjuist. Experts stellen duidelijk dat ontsmettingsalcohol of alcoholgel niet vanzelf kan exploderen of ontbranden.

FEITEN: De foto wordt over de hele wereld gretig gedeeld op sociale media. Ook gelijkaardige beelden met eenzelfde tekst erbij die waarschuwt voor ontploffingsgevaar indien u een flesje ontsmettingsalcohol in een warme auto bewaart, doen digitaal wereldwijd de ronde.

De foto uit de Facebookpost hierboven toont Portugese opschriften. De achtergrond doet vermoeden dat het beeld genomen is in Zuid-Amerika. Dat blijkt ook na een uitgebreide search van de foto via verschillende zoekmachines zoals TinEye en Google images. Het zijn vooral Brazilianen die de foto en de bijhorende boodschap de voorbije dagen hebben gedeeld op sociale media zoals Twitter, Linkedin en vooral Facebook. (http://dpaq.de/hR5lf)

Commentaren onder de posts doen al vermoeden dat er iets niet pluis is. De personen die de foto posten geven soms toe dat het geen authentieke, zelf genomen foto is, maar een beeld dat ze random op het internet hebben gevonden.

Op het Brazilaanse radiostation Rádio Santa Cruz FM 100,3 heeft brandweerluitenant Marcos Maia van de gemeente Pará de Minas - enkele dagen voor de post opduikt op sociale media in België - een interview gegeven over de opvallende foto. Daarin zegt hij klaar en duidelijk dat het verhaal niet klopt. "Alcoholgel is een brandbare stof, maar gaat niet verbranden bij kamertemperatuur." Het vraaggesprek blijkt authentiek. De lezer kan online ook een geluidsfragment beluisteren. (http://dpaq.de/FDr4q)

Maar zijn uitleg lijkt nog onvoldoende. In het dagblad Estadão uit de regio São Paulo analyseert professor Reinaldo Bazito van het Institute of Chemistry van de universiteit van São Paulo (USP) uitgebreid drie gelijkaardige afbeeldingen van auto’s met verbrande panelen of portieren. (http://dpaq.de/6SFVA)

Professor Bazito zegt dat alleen een deskundige de precieze oorzaak van de branden kan aanwijzen, maar één ding is volgens hem zeker: alcoholgel brandt niet vanzelf. Ook niet in een verhitte auto.
Wie thuis een flesje alcoholgel heeft staan, kan op de gebruiksaanwijzing lezen dat er een zeker gevaar bestaat. Het universele logo van ‘ontvlambaar’ staat duidelijk op het etiket. Online staan verschillende veiligheidsinformatiebladen van allerlei soorten alcoholgels. (http://dpaq.de/5FRT1 en http://dpaq.de/le7J3 en http://dpaq.de/Jf4WB)

Daar staat bijvoorbeeld op dat je de alcoholgel verwijderd moet houden van warmte, hete oppervlakten, vonken, open vuur en andere ontstekingsbronnen. 70% alcohol is een brandbaar product en moet daarom voorzichtig worden behandeld en bewaard.

Professor Bazito: "Bij een temperatuur van 16,6 ° C, het zogenaamde 'vlampunt', begint alcohol dampen af te geven die bij contact met ontstekingsbronnen, zoals vlammen of vonken, kunnen ontbranden. Om ervoor te zorgen dat de alcohol spontaan ontbrandt, zonder de aanwezigheid van een ontstekingsbron, zou een temperatuur van 363 ° C nodig zijn."

Er is dus een ontstekingsbron nodig zoals een aansteker. Spontaan zal een flesje alcoholgel pas kunnen ontbranden bij een extreem hoge temperatuur. "In een auto die in de zon staat, is het onmogelijk om zulke hoge temperaturen te bereiken", zegt professor Bazito. Volgens verschillende studies kan de temperatuur in een auto niet hoger worden dan 60 ° C. (http://dpaq.de/PuUy1)

Conclusie van de Braziliaanse professor Bazito: "Alcoholgel verspreidt zich niet zo gemakkelijk als vloeistof. Dat vermindert het risico op brand. De alcoholgel heeft mogelijk bijgedragen tot een mogelijk incident dat voorwerp is van de posts op sociale media, maar het kan niet de oorzaak zijn." Mogelijk is de brand in de auto’s op de foto’s ontstaan door een kortsluiting of een elektrisch probleem. Professor Bazito geeft de gebruikers wel nog een waarschuwing mee: "Je moet geen alcoholgel gebruiken aan een kachel bijvoorbeeld. Maar een flesje achterlaten in een auto die in de zon staat, kan geen kwaad."

Navraag bij de Belgische professor Toxicologie en Farmacologie Jan Tytgat van de KU Leuven leert dat de verklaringen van de Braziliaanse professor correct zijn. "Een flesje ontsmettingsalcohol in je auto kan door de hitte niet in brand vliegen of ontploffen", zegt Tytgat. "De claim is onjuist."

---

Links:

Facebookpost: https://www.facebook.com/groups/669400476431615/permalink/3124696964235275/ (archief: http://dpaq.de/H3pAT)

Google images search:
https://www.google.com/search?hl=nl-BE&tbs=simg:CAQSmwIJU80pBUcTzLsajwILELCMpwgaYgpgCAMSKM4NzQ2_1DZYYlxi6BNUE2w3uDdoYuybUPIMhuCbZMv8y0zz2MromhCEaMMIpmHi8cJ16zQ4D1jBjAYjMn0fh4vxUK_1ZeYlOztvY4m2uxMW6DAxMo7ClP3wWQoSAEDAsQjq7-CBoKCggIARIE7QmRVwwLEJ3twQkahwEKFgoEdHJlZdqliPYDCgoIL20vMDdqN3IKGQoGZmVuZGVy2qWI9gMLCgkvbS8wZDc0ZHgKIAoMdmVoaWNsZSBkb29y2qWI9gMMCgovbS8wMnEya2MzChYKBHRpcmXapYj2AwoKCC9tLzBoOW12ChgKBGlyb27apYj2AwwKCi9tLzAyNXJ3MTkM&sxsrf=ALeKk02Rca_rfUWd5oi1Fz0fYZV1c7xWlw:1589024910523&q=Foto&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwijw9KK26bpAhWOy6QKHbhUC0oQwg4oAHoECA0QKA&biw=1440&bih=766 (archief: http://dpaq.de/hR5lf)

Interview op het Brazilaanse radiostation Rádio Santa Cruz FM 100,3:
https://www.radiosantacruzfmg.com.br/parademinas/noticia/59438 (archief: http://dpaq.de/FDr4q)

Artikel in het dagblad Estadão:
https://politica.estadao.com.br/blogs/estadao-verifica/alcool-em-gel-nao-pega-fogo-sozinho-se-deixado-dentro-de-um-carro-no-sol/?utm_source=estadao:mail&utm_medium=link (archief: http://dpaq.de/6SFVA)

Veiligheidsinformatiebladen van allerlei soorten alcoholgels:
https://www.essef.be/images/documenten/511103_vf1_N.pdf
http://www.wimpau.be/Data/Documents/zif86rxs/467/MSDS_ALCOHOL_GEL_clp.pdf
https://fagron.com/sites/default/files/document/msds_coa/22001_%28NLB%29.pdf

Studie temperatuur in de auto:
http://repositorio.uem.br:8080/jspui/bitstream/1/3600/1/000223953.pdf (archief: http://dpaq.de/PuUy1)

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-belgium@dpa.com