Neen, de regering heeft geen miljoenen mondmaskers vernietigd om plaats te maken voor een asielcentrum

Vroeg het ministerie van Volksgezondheid om miljoenen gestockeerde mondmaskers te vernietigen om plaats te maken voor een asielcentrum in Namen? Volgens meerdere artikels die flink worden gedeeld op sociale media lijkt het daar wel op. Een recent artikel op de "polariserende" nieuwssite ReactNieuws beweerd dat zo’n 57,5 miljoen maskers in de militaire opslagplaats Belgrade nabij Namen ten onrechte werden vernietigd, zodat de loodsen konden dienen als asielcentrum. (http://dpaq.de/NwywD en http://dpaq.de/jFAql)

BEOORDELING: Het artikel van ReactNieuws en de uitspraken van kamerlid Filip De Winter (VB) zijn onjuist. Het asielcentrum in Belgrade kwam er niet ten koste van de opslagplaats voor de miljoenen mondmaskers.

FEITEN: Allereerst is ReactNieuws niet het enige medium dat rapporteert over de vernietigde mondmaskers. Een onderzoek van de hoofdafbeelding toont enkele eerder gepubliceerde artikels in Het Nieuwsblad (6 april 2020) en Sceptr (3 april 2020). Maar wat gebeurde er precies? Op basis van de overeenkomstige lijnen in de artikels en een bevraging bij de federale overheidsdiensten Defensie, Volksgezondheid en La Croix Rouge worden de feiten snel duidelijk. (http://dpaq.de/nq2XR en http://dpaq.de/KKYRy)

In 2012 besloot de FOD Volksgezondheid om medisch materiaal, waaronder FFP-2 en chirurgische mondmaskers, te stockeren in enkele militaire loodsen in Belgrade, nabij Namen. Het ging over een strategische voorraad van zo’n 63 miljoen mondmaskers. In 2018 werden de maskers op vraag van de FOD Volksgezondheid vernietigd, omdat ze na enkele jaren in slechte staat verkeerden en de vervaldatum verstreken was.

Maar volgens de artikels in ReactNieuws en Sceptr was de slechte staat van de maskers niet de echte reden van de vernietiging. De voorraad kon er niet blijven omdat het Rode Kruis in Wallonië, La Croix Rouge, de hangars zou gebruiken als asielcentrum. ReactNieuws citeert ook Vlaams Belang-kamerlid Filip De Winter, die de oprichting van het asielcentrum ook als oorzaak ziet voor de vernietiging van de mondmaskers. Maar klopt dat verband wel?

Na onderzoek blijkt dat de waarheid toch anders in elkaar zit. Een zoekopdracht van locatie van het asielcentrum op Google Earth toont dat er in totaal zes hangars ter beschikking zijn. Volgens La Croix Rouge en burgemeester van Namen Maxime Prévot worden niet alle loodsen gebruikt om vluchtelingen in te huisvesten. Er was dus nog voldoende ruimte om de maskers in de andere loodsen te stockeren.

"Toen het asielcentrum er in 2015 kwam, zijn de paletten met mondmaskers verplaatst naar de hangars die niet gebruikt werden", verduidelijkt Marie Polard van La Croix Rouge. "Ze zijn dus niet vernietigd om plaats te maken voor de vluchtelingen, maar wel omdat ze in slechte staat verkeerden." Polard verduidelijkt dat de mondmaskers nog een tijd in de andere hangars stonden toen het asielcentrum al operationeel was. (http://dpaq.de/JvgVc)

Ook dat valt te controleren: de mondmaskers zijn vernietigd, dus de hangars moeten leeg zijn. Op basis van opgevraagde foto’s bij La Croix Rouge (genomen op 8 mei 2020 om 8u50) is het duidelijk dat de loodsen weldegelijk leeg zijn. Kortom, de loodsen waar de mondmasker eerst werden bewaard, doen nu geen dienst als asielcentrum.

Ook Maxime Prévot (cdH), burgemeester van de stad Namen, zegt dat er geen verband is tussen de vernietigde maskers en het asielcentrum. Enkele weken geleden besprak hij deze kwestie tijdens de plenaire vergadering in de Kamer (p. 33). "In 2012 werden de in Belgrade opgeslagen maskers wegens een probleem met de verwarming naar een andere locatie overgebracht", zegt Prévot. "Omdat die lokalen vrijgekomen waren, heeft de stad Namen in 2015 voorgesteld om daar asielzoekers op te vangen. Het is dus niet zo dat die maskers moesten wijken voor de opvang van die asielzoekers."

Naast Prévot reageerde ook minister van Defensie Philippe Goffin (MR) tijdens diezelfde vergadering op de kwestie (p. 25). Ook hij verwijst naar de houdbaarheidsdatum, en niet naar het asielcentrum. "De FOD Volksgezondheid voerde in 2015 en bij het verlopen van de concessie eind 2018 een opruimactie uit waarbij maskers werden vernietigd omdat de houdbaarheidsdatum overschreden was."

Verder is er ook bewijs in de tijdlijn van de gebeurtenissen. Volgens de FOD Volksgezondheid werd er eind 2018 een opruimactie uitgevoerd, waarbij de maskers werden vernietigd. Op dat moment bestond het asielcentrum al ruim 3 jaar. Op 24 september 2015 bezocht toenmalig premier Charles Michel met koning Filip het pas geopende centrum. (http://dpaq.de/t6czz)

Tenslotte beweert ReactNieuws dat er geen enkele reden was om de mondmaskers te vernietigen, omdat ze "droog en goed ingepakt waren en opgeslagen in een stevige, droge hangar". Als bewijs daarvoor tonen ze de foto van de opslag. Wanneer die stelling wordt voorgelegd aan Jan Van Bouwel, industrieel hygiënist bij Ibeve, is er minstens enige twijfel merkbaar.

"De fabrikant zet een vervaldatum op de maskers met een reden. Als de vervaldatum verstreken is, dan geeft hij aan dat de maskers moeten worden weggegooid. Daarbij specifieert de fabrikant helemaal niet dat ze langer goed zijn omdat ze droog of stevig bewaard zijn. Dat is iets wat alleen de fabrikant kan verduidelijken."

---

Links:

Artikel ReactNieuws: https://reactnieuws.net/2020/04/29/bewijs-regering-vernietigde-575-miljoen-mondmaskers-om-plaats-te-maken-voor-asielzoekers/ (archief: http://dpaq.de/jFAql)

Facebookpost: https://www.facebook.com/121244294563589/posts/3123790547642267 (archief: http://dpaq.de/NwywD)

Artikel Nieuwsblad: https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20200405_04913848 (archief: http://dpaq.de/nq2XR)

Artikel Sceptr: https://sceptr.net/2020/04/miljoenen-mondmaskers-vernietigd-om-plaats-te-maken-voor-vluchtelingen/ (archief: http://dpaq.de/KKYRy)

Zoekopdracht Google Earth:

https://earth.google.com/web/search/Red+Cross+(Refugees+From+Center),+Chemin+de+la+Plaine,+Namen,+Belgi%c3%ab/@50.4773665,4.822154,160.14486244a,643.05606389d,35y,0h,45t,0r/data=CrIBGocBEoABCiUweDQ3YzE5Yjk1M2RjNzVlYTU6MHhkOWJlN2JmZWRiZDI2ZDk0GV3acFgaPUlAITIa-bziSRNAKkVSZWQgQ3Jvc3MgKFJlZnVnZWVzIEZyb20gQ2VudGVyKSwgQ2hlbWluIGRlIGxhIFBsYWluZSwgTmFtZW4sIEJlbGdpw6sYAiABIiYKJAk4da8_Qz1JQBH-9QsEQjxJQBmO5db8SFQTQCGvb3UVuD8TQCgC (http://dpaq.de/JvgVc)

Bespreking in de Kamer, document CRIV 55 COM 139, pagina’s 25 en 33

Bezoek aan centrum: https://www.premier.be/nl/bezoek-aan-aan-asielcentrum-namen

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-belgium@dpa.com